Indywidualne porady prawne
Autor: Marcin Sądej
Jestem współwłaścicielem ułamkowej części działki rolnej o powierzchni ok. 0,5 ha. Mój udział to 50%, pozostałe udziały to siostra 16,7% i ciotka 33,3%. Działka nie jest fizycznie podzielona. Ostatnio na obszarze ok. 80% tej działki ktoś wyciął i wykarczował rosnące tam krzewy, tak jakby przygotowując ją pod uprawę. Nie utrzymuję kontaktu z ciotką i podejrzewam, że to ona komuś wydzierżawiła ten grunt, przekraczając znacząco swój ułamkowy udział. Czy miała do tego prawo bez zgody współwłaścicieli? Jakie są zasady korzystania ze współwłasności? I jak powinienem na to zareagować? Czy można sądownie doprowadzić do podziału działki, tak aby każdy udziałowiec wiedział, co jest jego?
Kwestia, którą Pan porusza, uregulowana jest w Kodeksie cywilnym (K.c.) w art. 195-215. Zgodnie z przywołanymi przepisami własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Jeżeli jednak chodzi o rozporządzanie rzeczą wspólną jako całością oraz o czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda współwłaścicieli (art. 199 K.c.).
Zobacz też: Czy można wydzierżawić współwłasność
Przypadek oddania całej działki rolnej w dzierżawę, w sytuacji gdy stanowi ona współwłasność, stanowi czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Oznacza to, że współwłaściciel musi uzyskać zgodę pozostałych współwłaścicieli na dzierżawę gruntu.
W zakresie podziału rzeczy wspólnej należy sięgnąć do treści art. 211 Kodeksu cywilnego. W świetle tego przepisu każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. W przedstawionym przez Pana przypadku możliwe jest zatem zniesienie współwłasności oraz określenie, stosownie do posiadanego udziału, która część stanowi Pana własność. Zniesienia współwłasności można dokonać zgodną wolą u notariusza lub poprzez drogę sądową.
W mojej ocenie konieczny jest podział nieruchomości, gdyż w opisanym przypadku nie ma wyraźne wydzielonych granic części nieruchomości odpowiadających posiadanym udziałom. W tym miejscu warto przytoczyć treść art. 212 § 2 K.c.:
„Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.”
Przeczytaj też: Współwłaściciel działki
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne