• Data: 2024-12-30 • Autor: Katarzyna Bereda
Sąsiad ma wielkiego psa, którego puszcza luzem na swoim podwórku. Płot pomiędzy naszymi posesjami jest praktycznie symboliczny, ma poniżej jednego metra wysokości. Wczoraj pies przeskoczył przez ten płot i pogonił za innym psem, który był na drodze przed naszymi domami – niestety nie mam nagrania ani zdjęcia. Dodatkowo pies strasznie szczeka i stara się przegonić każdego z domowników, który zbliży się zanadto do płotu. Oczywiście porozmawiam z sąsiadami, ale chciałbym wcześniej znać stan prawny. Wydaje mi się, że posesje powinny być odgrodzone znacznie wyższym płotem, jeżeli sąsiedzi chcą psa puszczać luzem. Co mówi prawo o takiej sytuacji? Co mogę z tym problemem zrobić, gdyby sąsiedzi nie byli skłonni nic zmieniać?
W pierwszej kolejności podnoszę, iż jeżeli jest w stanie wydostać się z nieruchomości, to na sąsiedzie ciąży obowiązek zabezpieczenia psa, aby nie wyrządził nikomu szkody. Nie ma co do zasady określonej wysokości ogrodzenia przy chowaniu psa, jednak powinno być ono na tyle wysokie, aby pies nie mógł wydostać się z nieruchomości. Wskazuję, iż puszczanie psa bez smyczy i innych zabezpieczeń stanowi wykroczenie, a jeżeli pies wyrządzi komuś szkodę – właściciel obowiązany jest do jej naprawienia.
Zgodnie bowiem z art. 77 Kodeksu wykroczeń:
„§ 1. Kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1000 złotych albo karze nagany.
§ 2. Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1 przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany”.
Zgodnie natomiast z treścią art. 431 § 1 Kodeksu cywilnego „kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy”.
Wina osoby chowającej zwierzę albo posługującej się nim jest domniemana. Oznacza ona, że osoba odpowiedzialna nie wykonała obowiązków, jakie ją obciążały jako osobę chowającą zwierzę lub się nim posługującą. Osoba ta jednak może uwolnić się od odpowiedzialności nie tylko, jeśli wykaże, że nie ponosi winy w nadzorze nad tym zwierzęciem ani ona, ani osoba, za którą ona ponosi odpowiedzialność (np. na podstawie art. 427, 429, 430 Kodeksu cywilnego), ale także, wykazując, że mimo braku winy do szkody i tak by doszło (tak: P. Machnikowski, A. Śmieja, w: System PrPryw, t. 6, 2014, s. 527, Nb 79). Nie będzie natomiast wystarczającą ekskulpacją wykazanie, iż w chwili wyrządzenia szkody zwierzę nie znajdowało się pod władzą odpowiedzialnego, gdyż uciekło albo zabłąkało się. Należy wykazać, iż nadzór nad zwierzęciem był wykonywany z należytą starannością oraz że przedsięwzięto właściwe środki do zapobieżenia szkodzie (R. Longchamps de Bérier, Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań z uwzględnieniem ostatecznego tekstu kodeksu. Art. 1–167, t. I, Warszawa 1934, s. 215). Wykazaniem braku winy będzie udowodnienie, iż dochowano należytych środków, aby zwierzę nie wyrządziło szkody lub aby nie zabłądziło lub nie uciekło (A. Szpunar, Odpowiedzialność za szkody, s. 39).
Oprócz tego, jeżeli pies szczeka, wdziera się na Pana nieruchomość, to może dochodzić do naruszenia Pana prawa własności i może Pan powołać się na immisje.
Zgodnie bowiem z treścią art. 140 Kodeksu cywilnego „w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą”.
Zgodnie natomiast z treścią art. 222 § 2 „przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”.
Artykuł 222 § 2 reguluje roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i zaniechanie naruszeń. W celu określenia naruszeń, przeciwko którym wymierzone jest roszczenie negatoryjne, ustawodawca posługuje się określeniem negatywnym, definiując je jako wszelkie „naruszenia własności w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą”.
Dlatego sąsiad jak najbardziej zadbać o prawidłowe zabezpieczenie psa na swojej nieruchomości.
Pan Kowalski miał psa, który często uciekał z jego ogrodu. Pewnego dnia pies wpadł na sąsiednią posesję i pogryzł kota sąsiada. Pan Kowalski nie miał ogrodzenia wystarczająco wysokiego, a pies wcześniej wielokrotnie próbował wydostać się z ogrodu. W tym przypadku pan Kowalski mógłby zostać obciążony odpowiedzialnością za szkody wyrządzone przez psa, ponieważ nie zapewnił odpowiednich zabezpieczeń, mimo że miał świadomość problemu.
Pani Nowak miała psa, który mimo starań czasami wymykał się z jej posesji. Pewnego dnia pies wbiegł na drogę i spowodował kolizję drogową, uszkadzając samochód. Pani Nowak mogłaby zostać zobowiązana do naprawienia szkód wyrządzonych przez psa, jeśli okaże się, że nie podjęła wystarczających środków ostrożności, by zabezpieczyć posesję i uniknąć takich sytuacji.
Pan Zieliński zauważył, że pies sąsiada regularnie wbiega na jego działkę, szczeka i niszczy ogród. Mimo licznych skarg sąsiad nie poprawił ogrodzenia ani nie podjął działań mających na celu zatrzymanie psa. W takim przypadku pan Zieliński ma prawo dochodzić roszczeń z tytułu immisji, domagając się przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zaprzestania dalszych naruszeń.
Psy, które opuszczają nieruchomość, mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji prawnych dla ich właścicieli. Właściciele są zobowiązani do odpowiedniego zabezpieczenia swoich posesji, aby zapobiec ucieczkom i wyrządzaniu szkód przez zwierzęta. Jeśli pies wyrządzi szkodę, właściciel ponosi odpowiedzialność za naprawienie szkody, chyba że udowodni, że zachował należytą staranność. W przypadku częstych problemów z ucieczkami psa, właściciele mogą być zobowiązani do naprawienia szkód, a sąsiedzi mają prawo dochodzić roszczeń za naruszenia własności.
Oferujemy kompleksową pomoc prawną w zakresie odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez psy. Jeśli masz problem z ucieczkami psa z Twojej posesji lub jeżeli Twój pies wyrządził szkody, nasze porady prawne pomogą Ci zrozumieć Twoje obowiązki i prawa jako właściciela zwierzęcia. Zajmujemy się również kwestiami związanymi z zabezpieczeniem posesji i dochodzeniem roszczeń za naruszenia własności spowodowane przez zwierzęta. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową pomoc i zabezpieczyć się przed potencjalnymi problemami prawnymi.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
