Co z długami rodziców, którzy przekazali mi mieszkanie w darowiźnie?

Egzekucja z podarowanej nieruchomości

Jako syn dłużników nie jest Pan oczywiście odpowiedzialny za zobowiązania rodziców. Otrzymał Pan jednak od nich darowiznę, co powoduje, że wierzyciele mogą skorzystać z tzw. skargi pauliańskiej – czyli skierować sprawę do sądu w celu uzyskania możliwości prowadzenia egzekucji z podarowanej nieruchomości.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt Ii CSK 64/11 (Lex nr 1129093):

1. Wykładnia art. 530 K.c. prowadzi do wniosku, że niezbędne jest udowodnienie nie tylko faktu, iż zawierając kwestionowaną czynność prawną dłużnik liczył się z tym, że w związku ze swoją działalnością może mieć w przyszłości wierzycieli, ale niezbędne jest udowodnienie, że przez czynność miał zamiar pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli, a więc, że celem czynności było spowodowanie niewypłacalności i uniemożliwienie uzyskania zaspokojenia. Do takiego wniosku prowadzi brzmienie art. 530 i art. 527 K.c.
2. Przyszły wierzyciel może uzyskać ochronę jedynie w razie takiego działania dłużnika, które jest rozmyślnym dążeniem do uwolnienia się od spełnienia zobowiązania, którego powstanie w przyszłości jest realne. To rozróżnienie przesłanek odpowiedzialności dłużnika spowodowane jest faktem, że osoba, która chce nawiązać stosunki zobowiązaniowe ma możliwość zbadania stanu majątkowego swego przyszłego partnera handlowego, ma możliwość sprawdzenia, czy nie dokonał on czynności uszczuplającej jego aktywa; może bez trudu uchronić się przed pokrzywdzeniem, nie wchodząc w stosunki zobowiązaniowe z podmiotem, którego stan majątkowy nie daje gwarancji zaspokojenia.
3. Konstrukcja art. 530 K.c. wskazuje, że również w sytuacji gdy osoba trzecia pozostaje z dłużnikiem w bliskim stosunku, istotny jest nie charakter stosunku, ale charakter nabycia, odpłatny lub nieodpłatny. Z tej też przyczyny, do takiej osoby nie ma zastosowania domniemanie prawne z art. 527 § 3 K.c.

Skarga pauliańska a długi rodziców

Trafne jest orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27.11.2003r. sygn. akt III CKN 355/01:

1. Precyzacja wierzytelności (obejmująca przynajmniej jej istnienie, tytuł prawny wierzytelności i wysokość) należy do wierzyciela, bowiem wierzyciel wyznacza w skardze z art. 527 K.c. przedmiot ochrony pauliańskiej.
2. Przesłanką uznania czynności prawnej za bezskuteczną jest m.in. wykazanie, że przysługująca powodowi wobec określonego dłużnika wierzytelność jest realna i skonkretyzowana, a nie hipotetyczna. Ochroną pauliańską objęta jest bowiem zawsze konkretna wierzytelność, stanowiąca przedmiot żądanej przez wierzyciela ochrony, a nie wszelkie bliżej nieoznaczone prawa powoda. (LEX nr 359441).

W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy podkreślił, że:

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1995 r., sygn. akt III CZP 139/95 (OSNC 1996, z. 1, poz. 17), wyjaśniono, że uwzględniając powództwo na podstawie art. 527 K.c., sąd powinien określić wierzytelność, zarówno pod względem podmiotowym, jak i przedmiotowym. W uzasadnieniu tego wyroku rozwinięto myśl zawartą już wcześniej w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 1970 r., sygn. akt III CRN 546/69 (OSWCP 1970, z. 10, poz. 192), i stwierdzono, że nie jest wprawdzie konieczne, aby wierzytelność była już wymagalna lub objęta była istniejącym tytułem egzekucyjnym. Jednakże nieodzowne jest zawsze wykazanie istnienia wierzytelności. Jeżeli jedną z przesłanek skuteczności skargi pauliańskiej jest wykazanie tego, że w wyniku zaskarżonej czynności prawnej dłużnik stał się w ogóle niewypłacalny lub niewypłacalny w większym stopniu (art. 527 § 2 K.c.), to ustalenie niewypłacalności dłużnika (lub jej stopnia) nie byłoby możliwe bez uprzedniego ustalenia tytułu i wysokości wierzytelności.(podkr. moje). Z tej racji objęta skargą pauliańską wierzytelność powinna być przez wierzyciela odpowiednio skonkretyzowana i oznaczona co do wysokości.

Zasadniczo więc, o ile wierzyciel dowie się, że rodzice mieli mieszkanie, ale się go wyzbyli darowizną na Pana rzecz – i są obecnie niewypłacalni oraz skieruje sprawę do sądu o uznanie czynności darowizny za bezskuteczną i sprawę wygra, będzie mógł prowadzić egzekucję z tej nieruchomości.

Zgodnie z ww. przepisem Kodeksu cywilnego – wierzyciel może wystąpić ze skargą pauliańską w ciągu pięciu lat, od chwili dokonania przez dłużnika kwestionowanej czynności (darowizny).

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.