• Autor: Radca prawny Anna Sufin
Parę dni po otrzymaniu oświadczenia o odstąpieniu od umowy wzajemnej przez stronę przeciwną tej umowy otrzymaliśmy cofnięcie tegoż oświadczenia, na którą to wiadomość wyraziliśmy zgodę. Czy umowa uznana jest za nieistniejącą? Czy cofnięcie odstąpienia od umowy wywołało skutki prawne i umowa nadal obowiązuje?
Zgodnie z art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego „oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej”.
Nie może zatem być wątpliwości, iż Państwu skutecznie zostało złożone oświadczenie woli o odstąpieniu od umowy. Odwołanie tego oświadczenia (a konkretniej: oświadczenie o odwołaniu oświadczenia) doszło do Państwa znacznie później niż samo oświadczenie.
Jednakże tak w doktrynie, jak i orzecznictwie przyjmuje się, że odwołanie oświadczenia woli może odnieść skutek także po wskazanym w art. 61 § 1 terminie, jeśli druga strona wyrazi na to zgodę [tak m.in.: A. Janiak, (w:) A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, s. 366). Jednak można spotkać także twierdzenia odmiennie (np. SN w wyroku z 14.12.2007 r., sygn. akt III CSK 181/07, OSNC 2008, Nr 4, poz. 97).
W wyroku z 15.10.1974 r. (sygn. akt I CR 407/74, OSN 1975, Nr 10–11, poz. 152) Sąd Najwyższy uznał, że sposób ustalenia chwili złożenia oświadczenia woli może być zmieniony czynnością prawną, tj. art. 61 § 1, ma charakter dyspozytywny. Wyrażając zgodę na cofnięcie oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy, w istocie wraz z drugą stroną ustalają Państwo, iż w Państwa umowie art. 61 § 1 obowiązywał nie będzie.
W doktrynie można spotkać jednak stanowisko, według którego możliwość odwołania oświadczenia woli po terminie wskazanym w art. 61 § 1 § 2, za zgodą adresata, istnieje najpóźniej do chwili dokonania czynności prawnej, której składnikiem jest to oświadczenie (nawet wówczas, gdy skutki tej czynności prawnej z różnych przyczyn nastąpią dopiero w późniejszym okresie). „Od momentu dokonania czynności prawnej wszelkie czynności mające wpływ na jej istnienie powinny być dokonywane z uwzględnieniem przepisów właściwych dla tej czynności, w szczególności przepisów o formie czynności prawnych (w przypadku umów właściwą konstrukcją będzie więc rozwiązanie umowy za zgodą jej stron, ewentualnie odstąpienie czy wypowiedzenie, a w wyjątkowych przypadkach uchylenie się od skutków złożonych oświadczeń w trybie przepisów o wadach oświadczeń woli)” (tak: Grykiel, Czynności prawne, komentarz do art. 61, Legalis).
Podsumowując, na Państwa problem istnieją różne spojrzenia w orzecznictwie i nauce prawa. Mogą Państwo przyjąć pogląd dla siebie korzystny i wydaje się dominujący, że odwołanie oświadczenia o odstąpieniu od umowy, które dotarło po terminie, ale na które Państwo wyraziliście zgodę, jest odwołaniem skutecznym. Wobec powyższego nie może być mowy o nieistnieniu umowy, a umowa nadal obowiązuje. Dla zminimalizowania argumentów ewentualnych przeciwników (choć jeśli obydwie strony zgadzają się na taką treść stosunku umownego, nie widzę ryzyka podważania takich ustaleń) mogą Państwo złożyć swoje oświadczenie w formie wymaganej dla zmian umowy.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Anna Sufin
Radca prawny.
Zapytaj prawnika
