• Data: 2022-09-05 • Autor: Katarzyna Bereda
Przed 5 laty mój brat zaciągnął kredyt hipoteczny na mieszkanie. Żyje w konkubinacie, mają z partnerką jedno dziecko w wieku 18 lat. Kredyt i mieszkanie jest tylko na mojego brata. Z powodu choroby brat zaprzestał spłaty kredytu, a jego partnerka do opłacania rat się nie poczuwa, opłaca tylko czynsz i bieżące opłaty. Aby bratu nie przepadło mieszkanie, ja wraz z mamą od jakiegoś czasu regulujemy raty, ale jesteśmy już u kresu wytrzymałości i chcemy tego zaprzestać. Jakie wynikną z tego konsekwencje? Gdy dojdzie do wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank, czy prywatny majątek mamy będzie zagrożony? Mama ma mieszkanie i żyje z renty. Jak się z mamą możemy zabezpieczyć przed długami brata? Czy ewentualnie dług przejdzie na bratanka? Partnerka straszy mamę, że jak kredyt nie będzie spłacany, to komornik dobierze się do jej mieszkania w związku z prawem spadkowym. Proszę nam doradzić, jak wyjść z tej sytuacji.
Jeżeli obecnie brat żyje, a kredyt był zaciągnięty na jego osobę, to nikt nie będzie ściągał zadłużenia z Pana mamy, ani z Pana. To bowiem brat jest jedynym dłużnikiem i ewentualne postępowanie egzekucyjne będzie prowadzone przeciwko jego osobie, a w przypadku hipoteki – z jego nieruchomości, która jest tą hipoteką zabezpieczona. Inaczej sytuacja będzie się przedstawiała dopiero po śmierci brata, gdy dług dalej nie będzie spłacony, ale w pierwszej kolejności spadkobiercą po nim jest jego syn. Zgodnie bowiem z treścią art. 932 Kodeksu cywilnego (K.c.):
„§ 1. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice.
§ 2. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku.
§ 3. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.
§ 4. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
§ 5. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy.
§ 6. Jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku.”
Zgodnie z powyższym, jeśli zmarły nie posiada żony, a jego dziecko odrzuci spadek, spadkobiercami z ustawy będą rodzice zmarłego, a jeżeli rodzice nie żyją, rodzeństwo zmarłego. W takim przypadku, a więc ewentualnej śmierci brata oraz jego zadłużenia, wystarczy, że odrzucą Państwo po nim spadek.
Zgodnie z treścią art. 1015 § 1 K.c.: „Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania”. Ustawodawca w tym przepisie ustanawia termin, w ciągu którego potencjalny spadkobierca powinien zadeklarować się, czy spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. Oświadczenie woli powinno być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania (art. 1015 § 1 K.c.). Pod pojęciem „dowiedzenie się o tytule powołania” należy rozumieć stan faktyczny, z którego wynika powołanie spadkobiercy. Podstawowymi jego elementami są: powzięcie przez spadkobiercę wiadomości o śmierci spadkodawcy i pozytywna wiadomość o faktach, z których wynika jego powołanie do spadku. Odrzucenie spadku powoduje, że spadkobierca traci prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku ze skutkiem ex tunc i jest traktowany tak, jakby nie dożył chwili jego otwarcia – ważne jest jednak to, aby spadek był odrzucony dopiero po powołaniu spadkobiercy do spadku, a nie wcześniej.
Jak widać, nie ma powodu do obaw – jeżeli odrzucą Państwo spadek w terminie, to nie przejmą długów brata – jednak będzie to zasadne dopiero po jego ewentualnej śmierci.
Obecnie, gdy brat żyje, to on jako jedyny dłużnik odpowiada za zobowiązanie finansowe. Jeżeli kredyt hipoteczny obciąża jego nieruchomość, to tylko ona zagrożona jest egzekucją.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
