Kolizja podczas jazdy próbnej

Odpowiedzialność salonu za ważne OC pojazdu

Ponieważ z dokumentacji jasno wynika, że Państwo (Pani mąż) nabyli samochód w dniu 4 października 2019 r., zaś kolizja miała miejsce 2 października 2019 r., kiedy to Państwo jeszcze nie byli właścicielami, ponadto pojazd ubezpieczyli Państwo 4 października, bez żadnej zwłoki, obciążenie Państwa karą za brak ważnego ubezpieczenia OC byłoby niezasadne. Co ważne, w dniu 2 października nie byli Państwo także posiadaczami pojazdu – nie władali Państwo nim ani jak właściciel, ani jak najemca, dzierżawca itd. Państwo nawet nie dzierżyli tego samochodu (tj. nie władali nim za kogoś innego, por. 338 Kodeksu cywilnego) – przekazano go Państwu do faktycznego krótkotrwałego użycia tylko w celu weryfikacji jego działania.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (zwana dalej: ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych): „posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu”.

Dowody zakupu pojazdu po dacie kolizji

W wezwaniu UFG wyraźnie wskazał, by przedłożyli Państwo m.in. umowę zakupu pojazdu, która poświadczy zakup już po 2.10.2019 r. – przedłożenie takiego dokumentu zwolni Państwa bowiem od naliczania kary. Do 30 dni od otrzymania pisma proszę zatem wysłać do UFG, z powołaniem się na numer sprawy, kserokopię faktury zakupu pojazdu, mogą Państwo także wysłać kserokopię faktury zakupu Państwa poprzednika, bo z załączników wynika, że nią Państwo dysponują. Proszę także załączyć kserokopię własnej polisy obowiązującej od 4.10.2019 r. W piśmie mogą Państwo także wyjaśnić, że 2.10.2019 nie byli Państwo właścicielem, ani posiadaczem pojazdu, a jedynie przyszły sprzedawca pozwolił Państwu w tej dacie zweryfikować stan pojazdu w krótkiej jeździe.

Na tym sprawa z karą z UFG powinna się zakończyć. Gdyby tak nie było, UFG najprawdopodobniej ponownie do Państwa napisze. Jeśli nie uzna Państwa stanowiska (nie ma do tego powodów), mogą Państwo wnosić pozew o ustalenie nieistnienia obowiązku ubezpieczenia przed sąd powszechny (art. 10 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Dochodzenie regresu po kolizji podczas jazdy próbnej

Co do drugiej z poruszanych kwestii, tj. dochodzenia od Państwa kwoty regresu, przywołać tu trzeba art. 110 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych:

„1. Z chwilą wypłaty przez Fundusz odszkodowania, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 1 pkt 3 i ust. 1a, sprawca szkody i osoba, która nie dopełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, są obowiązani do zwrotu Funduszowi spełnionego świadczenia i poniesionych kosztów.

2. W uzasadnionych przypadkach, kierując się przede wszystkim wyjątkowo trudną sytuacją materialną i majątkową zobowiązanego, jak również jego sytuacją życiową, Fundusz może odstąpić od dochodzenia zwrotu części lub całości świadczenia albo udzielić ulgi w jego spłacie.

3. Tryb postępowania przy rozpatrywaniu spraw, o których mowa w ust. 2, określa statut Funduszu.

4. Roszczenia Funduszu wynikające z ust. 1 ulegają przedawnieniu na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym, nie wcześniej jednak niż z upływem 3 lat od dnia spełnienia przez Fundusz świadczenia”.

Odpowiedzialność sprawcy szkody w pojeździe

Pani mąż jako sprawca szkody jest zatem odpowiedzialny wobec UFG za zapłatę kwot wypłaconych poszkodowanemu (może oczywiście podważać ich wysokość, gdyby szkoda była przeszacowana, wtedy jednak musi się liczyć z postępowaniem sądowym i koniecznością udowodnienia, że szkoda jest niższa). Wobec UFG nie może zatem bronić się zarzutem, że sprzedawca winien zawrzeć umowę ubezpieczenia OC i to on zawinił. Jednak Pani mąż nie odpowiada sam, ale wspólnie ze sprzedawcą – według zacytowanego przepisu odpowiada bowiem „sprawca szkody i osoba, która nie dopełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego”. To „i” w doktrynie interpretowane jest jako tzw. solidarność in solidum, do której odpowiednio stosujemy przepisy o solidarności dłużników. Przytoczę tu komentarz do art. 110 ww. ustawy, D. Maśniak, red. M. Serwach:

„Wypłata przez Fundusz świadczenia rekompensującego szkodę wynikłą ze zdarzenia, za które odpowiedzialność ponosi kierujący pojazdem albo rolnik, osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w jego gospodarstwie rolnym, którzy nie zawarli umowy ubezpieczenia obowiązkowego, rodzi po stronie Funduszu prawo dochodzenia zwrotu spełnionych świadczeń od sprawcy szkody i osoby zobowiązanej do zawarcia umowy ubezpieczenia. Brak w przepisach sprecyzowania charakteru wspólnej odpowiedzialności sprawcy szkody i podmiotu zobowiązanego do zawarcia umowy ubezpieczenia. Problem powstaje, gdy kierujący pojazdem i jego posiadacz to dwie różne osoby. Przyjmując, że dochodzi do powstania odpowiedzialności in solidum, która dopuszcza analogiczne stosowanie przepisów o zobowiązaniach solidarnych, jeżeli jeden ze współdłużników spełnił świadczenie wobec Funduszu, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego (np. stosunku najmu, użyczenia, stosunku pracy) rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu świadczenia od pozostałych dłużników (art. 376 k.c.)”.

Zgodnie z powołanym artykułem 376:

„§ 1. Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

§ 2. Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między współdłużników”.

Już na podstawie tego przepisu, gdyby Pani mąż wpłacił wypłaconą poszkodowanemu kwotę do UFG, może on żądać od sprzedawcy zwrotu połowy tej kwoty. Gdyby sprzedawca nie zwrócił jej dobrowolnie, mąż mógłby złożyć pozew sądowy o zapłatę.

Jazda próbna a OC

W mojej ocenie druga część tej kwoty może być także przedmiotem żądania od sprzedawcy, tym razem na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego – „kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia”. Sprzedawca nie dopełnił obowiązków prawnych, zatem działał bezprawnie (a to już stanowi „winę” w interpretacjach doktryny), i z tej przyczyny Pani mąż poniósł szkodę – musiał zwrócić żądane kwoty UFG. Tu jednak ewentualny sąd będzie się zastanawiał, czy od Pani męża (a w zasadzie – hipotetycznego rozsądnego człowieka, bo tak sąd by to rozważał) można było oczekiwać weryfikacji przed podjęciem jazdy, czy auto posiada ubezpieczenie OC. Jeśli stwierdzi, że tak – może wziąć pod uwagę przyczynienie się do powstania szkody (art. 362). Tu więc już sprawa nie byłaby taka oczywista do wygrania, ale taka wygrana także jest możliwa.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.