• Data: 2025-03-17 • Autor: Radca prawny Tomasz Krupiński
Niestety ktoś z naszych pracowników w 2022 roku pobrał zdjęcie z jakiegoś bloga internetowego i umieścił je na stronie naszego sklepu internetowego. Otrzymaliśmy pismo w tej sprawie. Po otrzymaniu pisma zdjęcie od razu zostało usunięte. Co możemy w tej sytuacji zrobić?
W sprawie doszło bez wątpienia do naruszenia majątkowych praw autorskich. Materialnoprawną podstawą roszczenia są przepisy art. 78 oraz 79 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zwanej dalej ustawą o prawie autorskim. Zgodnie z brzmieniem art. 78 ust. 1 zdanie 3 ustawy o prawie autorskim – „jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny”. Natomiast domaganie się naprawienia szkody za naruszenie majątkowych praw autorskich – zgodnie z art. 79 ustawy o prawie autorskim – wymaga udowodnienia wysokości sumy pieniężnej odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.
Przez „stosowne wynagrodzenie”, o jakim mowa w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b, należy rozumieć takie wynagrodzenie, jakie otrzymałby podmiot prawa autorskiego (lub praw pokrewnych), gdyby pozwany zawarł z nim umowę o korzystanie z utworu w zakresie dokonanego naruszenia. Interpretacja taka została przyjęta w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2004 r. (sygn. akt II CK 90/03), według którego: „Wynagrodzenie stosowne w rozumieniu art. 79 ust. 1, to takie wynagrodzenie, jakie otrzymałby autor (również autor opracowania zależnego), gdyby osoba, która naruszyła jego prawa majątkowe, zawarła z nim umowę o korzystanie z utworu w zakresie dokonanego naruszenia”. Analogicznie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 listopada 2006 r. w sprawie o sygn. akt II CSK 245/06 oraz Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 23 marca 2008 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 456/08.
W świetle wyżej opisanej wykładni art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o prawie autorskim istotne znaczenie dla ustalenia „stosownego wynagrodzenia” ma kwota, za jaką nabywca mógłby fotografię zakupić. W pierwszej kolejności należy się zastanowić, czy w ogóle fotografia wykonana przez drugą stronę miała walor artystyczny. W mojej ocenie nie. Stąd też prawdopodobieństwo uzyskania odszkodowania oceniam na niskie. Bez wątpienia jednak doszło do naruszenia praw autorskich.
Nielegalne wykorzystanie zdjęć przez firmę reklamową
Firma reklamowa użyła zdjęć autorstwa profesjonalnego fotografa do swoich kampanii marketingowych bez uzyskania jego zgody. Po jakimś czasie fotograf zauważył, że jego zdjęcia są wykorzystywane w reklamach na stronach internetowych i billboardach. Po konsultacji z prawnikiem fotograf postanowił domagać się odszkodowania, które obejmowałoby dwukrotność lub trzykrotność wynagrodzenia, które otrzymałby, gdyby firma zawarła z nim umowę o wykorzystanie zdjęć. Sąd stwierdził naruszenie praw autorskich i przyznał fotografowi odpowiednie odszkodowanie.
Wykorzystanie utworu muzycznego bez zgody autora
Zespół muzyczny zauważył, że jedna z dużych stacji radiowych zaczęła odtwarzać ich utwory bez zgody na wykorzystanie tych utworów w ramówce. Po konsultacji z prawnikiem grupa muzyczna postanowiła dochodzić swoich praw i domagać się odszkodowania. Na podstawie art. 79 ustawy o prawie autorskim zespół uzyskał odszkodowanie za nielegalne wykorzystanie ich utworów, które opiewało na kwotę odpowiadającą wielokrotności wynagrodzenia, jakie zespół normalnie otrzymałby za udzielenie licencji na wykorzystywanie ich muzyki w stacji radiowej.
Naruszenie praw autorskich do książki przez wydawcę
Pisarz zauważył, że jego książka została wydana przez innego wydawcę, który nie miał zgody na jej publikację. Pisarz postanowił domagać się odszkodowania za naruszenie swoich majątkowych praw autorskich. W tym przypadku sąd uznał, że pisarzowi przysługuje prawo do odszkodowania w wysokości stosownego wynagrodzenia, jakie otrzymałby, gdyby zawarł umowę z wydawcą na opublikowanie książki.
Artykuł omawia kwestie dotyczące naruszenia majątkowych praw autorskich. Wskazuje, że w przypadku zawinionego naruszenia sąd może przyznać twórcy odszkodowanie, które odpowiada dwukrotności lub trzykrotności wynagrodzenia, które twórca otrzymałby za udzielenie zgody na wykorzystanie utworu. Odszkodowanie może obejmować również zadośćuczynienie za doznaną krzywdę lub być przeznaczone na cel społeczny, wskazany przez twórcę. Sąd Najwyższy w swoich wyrokach podkreślił, że wynagrodzenie za naruszenie powinno odpowiadać kwocie, jaką autor otrzymałby w przypadku zawarcia umowy licencyjnej.
Jeśli Twoje prawa autorskie zostały naruszone, nie czekaj – skorzystaj z naszych porad prawnych online. Nasi doświadczeni prawnicy objaśnią Ci obowiązujące przepisy i pomogą w dochodzeniu odszkodowania za nielegalne wykorzystanie Twoich utworów. Skontaktuj się z nami już dziś!
1. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2004 r., sygn. akt II CK 90/03
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2006 r., sygn. akt II CSK 245/06
4. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 23 marca 2008 r., sygn. akt I ACa 456/08
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Tomasz Krupiński
Radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem, magister prawa, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie nieruchomości i prawie lokalowym (wykup mieszkań, najem, eksmisje, zasiedzenia itp.) oraz w prawie rodzinnym (rozwody, alimenty, podział majątku itp.). Doradza też wspólnotom mieszkaniowym i zarządcom nieruchomości (sam również ma uprawnienia zarządcy). Prowadzi własną kancelarię i reprezentuje naszych klientów w sądach.
Zapytaj prawnika