Odpowiedzialność właściciela za szkody wyrządzone przez drzewo

• Autor: Katarzyna Bereda

Mam w ogrodzie bardzo duże i stare drzewo. W jaki sposób odpowiadam za szkody wyrządzone sąsiadom w przypadku, gdyby w trakcie wichury drzewo przewróciło się na ich działkę? Dodam, że szkody przez powalone drzewo mogłyby być duże, ponieważ sąsiedzi prowadzą komis samochodowy.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Odpowiedzialność właściciela za szkody wyrządzone przez drzewo

Odpowiedzialność za wyrządzenie szkody

W przedstawionej sprawie skoncentrujemy się na przepisie art. 415 Kodeksu cywilnego (K.c.), który stanowi, że: „Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Przesłankami odpowiedzialności z tego przepisu są: zaistnienie zdarzenia szkodzącego (czynu niedozwolonego), wystąpienie szkody, zaistnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem szkodzącym a szkodą, bezprawność zachowania sprawcy czynu niedozwolonego oraz wina sprawcy takiego zdarzenia.

W przypadku dochodzenia roszczeń z czynu niedozwolonego na podstawie art. 415 K.c. poszkodowanego obciąża wykazanie wszystkich przesłanek odpowiedzialności (zob. m.in.: wyr. SA w Łodzi z 31.3.2015 r., I ACa 1144/14, Legalis).

Artykuł 415 K.c. nie określa bliżej zachowania sprawczego powodującego odpowiedzialność odszkodowawczą. Przyjmuje się, że odpowiedzialność jest tu związana wyłącznie z czynem rozumianym jako zachowanie człowieka (A. Olejniczak, w: Kidyba, Komentarz KC, t. III, cz. 1, 2014, s. 416). Chodzi tu o działanie bądź zaniechanie, dokonanie czynności psychofizycznej, jak i konwencjonalnej, w tym również czynności prawnej, w szczególności zawarcie umowy (por. Radwański, Olejniczak, Zobowiązania, 2014, s. 200). Nie będą czynami odruchy ludzkie niezależne od woli człowieka (np. podjęte w wyniku przymusu fizycznego, zob. G. Karaszewski, w: Ciszewski, Komentarz KC, 2014, s. 696) ani też procesy przebiegające poza jego świadomością (np. krążenie krwi – zob. A. Olejniczak, w: Kidyba, Komentarz KC, t. III, cz. 1, 2014, s. 416; szerzej zob. P. Machnikowski, w: System PrPryw, t. 6, 2014, s. 387-389).

W orzecznictwie wskazano na szereg bardzo różnorodnych zdarzeń sprawczych rodzących odpowiedzialność z art. 415 K.c. W najnowszej judykaturze za takie zdarzenia uznano np.:

  • zaniechanie przez właściciela (zarządcę) należytego oświetlenia budynku użytku publicznego (wyrok SA w Białymstoku z 22.9.2017 r., I ACa 898/16, Legalis),
  • niedokonanie przez notariusza określonych czynności mających na celu weryfikację tożsamości stron umowy (wyrok SN z 14.6.2017 r., IV CSK 104/17, Legalis),
  • przetrzymywanie przez kontrahenta rzeczy właściciela po zakończeniu stosunku umownego (wyrok SN z 6.2.2014 r., I CSK 201/13, Legalis),
  • rozwiązanie umowy o pracę w sposób sprzeczny z regulacjami prawa pracy (wyrok SN z 22.11.2012 r., I PK 113/12, Legalis oraz wyrok SN z 19.2.2013 r., II PK 275/12, Legalis),
  • sporządzenie przez notariusza nieważnego aktu notarialnego sprzedaży nieruchomości pokrytej wodami płynącymi (wyrok SN z 14.11.2014 r., I CSK 726/13, Legalis),
  • naruszenie przez członka komisji dyscyplinarnej uczelni wyższej przepisów o postępowaniu dyscyplinarnym (uchwała SN z 27.9.2012 r., III CZP 48/12, OSNC 2013, Nr 3, poz. 31),
  • naruszenie obowiązku rejestracyjnego z art. 341 K.s.h. (wyrok SN z 27.6.2012 r., II CSK 636/11, OSNC – Zb. dodatkowy 2013, Nr B, poz. 42),
  • działanie rzekomego pełnomocnika (wyrok SN z 18.3.2010 r., V CSK 319/09, BSN 2010, Nr 5).
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Okoliczności, które wyłączają odpowiedzialność za powstałą szkodę

W kontekście powyższych rozważań, należy stwierdzić, że w przypadku szkody wyrządzonej przez drzewo sąsiedzi będą mogli domagać się naprawienia szkody właśnie na podstawie omawianego przepisu art. 415 K.c. Jednak taka sprawa tylko z pozoru byłaby prosta, gdyż istnieje szereg okoliczności wyłączających odpowiedzialność albo odwrotnie – jeszcze ją zaostrzających.

Jeżeli bowiem drzewo jest w dobrej kondycji i jego zwalenie będzie spowodowane nienaturalnym wiatrem lub innymi anomaliami przyrodniczymi, to Pana odpowiedzialność będzie wyłączona, albowiem za to nie ponosi Pan odpowiedzialności. Jeżeli natomiast drzewo jest w złej kondycji i zwykły wiatr dokona powalenia i w rezultacie dojdzie do szkody po stronie sąsiada – będzie Pan ponosił odpowiedzialność na zasadzie winy. Brałam udział w podobnym postępowaniu i muszę Pana uprzedzić, że są to na ogół postępowania długotrwałe, a przy tym wymagane są opinie biegłych. Ten aspekt powinien Pan także zawczasu rozważyć.

Podsumowując: Jeżeli drzewo spadnie na skutek burzy, która nie będzie nadmierna, to na Panu ciążył będzie obowiązek odpowiedniego zabezpieczenia drzewa – podcięcia lub wycięcia i naprawienia szkody. Skoro drzewo jest stare, to powinien Pan zadbać, aby nie doszło do jego powalenia.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Katarzyna Bereda

O autorze: Katarzyna Bereda

Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawozus.pl

Szukamy prawnika »