• Data: 2024-03-04 • Autor: Radca prawny Marek Gola
Celowe uszkodzenie samochodu to nie tylko duży problem dla właściciela pojazdu, ale również zagadnienie prawne, które wymaga odpowiedniej reakcji. Osoba pokrzywdzona ma do wyboru dwie ścieżki postępowania: drogę karną oraz cywilną.
Problem w opisanym zakresie dotyczy pana Rafała, który jest członkiem wspólnoty mieszkaniowej. Na posesji znajdują się trzy garaże (w tym jeden jego), a każdy z właścicieli posiada jeden pilot do bramy głównej na teren posesji. Gdy nasz klient wjeżdżał swoim autem na teren posesji, podczas przejeżdżania pod bramą główną ktoś inny posiadający pilot zamknął bramę (zapewne celowo) i uszkodził dach samochodu. Żaden z nich nie przyznaje się do tego, choć wiadomo, że nikt poza tą dwójką nie mógł zdalnie zamknąć bramy. Naprawa dachu będzie kosztować od 1 do 4 tys. zł. Pan Rafał zastanawia się, jak ma dochodzić odszkodowania. Czy powinien wystąpić do sądu ze sprawą cywilną przeciwko sąsiadom? Którego wskazać? Nadmienia, że podczas wydarzenia tylko jeden był obecny w domu. Zamierza też zgłosić sprawę na policję celem przesłuchania osób podejrzanych, określenia miejsca ich pobytu w danym przedziale czasowym oraz wskazania, w czyim posiadaniu były pozostałe dwa piloty w konkretnym dniu i o konkretnej porze dnia. Prosi nas o pomoc w tej sprawie.
W pierwszej kolejności wyraźnie podkreślić należy, iż panu Rafałowi przysługuje jako pokrzywdzonemu prawo wyboru pomiędzy drogą karną a drogą cywilna. Oczywiste jest, że droga karna niesienie za sobą konsekwencje znaczenie dalej idące aniżeli droga cywilna, aczkolwiek w mojej ocenie z uwagi na fakt, iż nie ma on możliwości zweryfikować, który z dwóch pozostałych użytkowników pilotów był w chwili zdarzenia w domu, gdyż jeden i drugi temu zaprzecza, osobiście radziłbym wybór drogi karnej, bowiem nie wiąże się ona z żadnymi kosztami.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w opisanym przypadku w mojej ocenie mamy do czynienia z czynem zabronionym z art. 288 § 1 Kodeksu karnego, zgodnie z którym „kto cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, w wypadku mniejszej wagi podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.
W mojej ocenie najistotniejsze jest w chwili obecnej złożenie zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa (czyli celowym uszkodzeniu samochodu) może być złożone ustnie do protokołu lub pisemnie na Komendzie/Komisariacie Policji lub w prokuraturze. Moim zdaniem zasadne jest złożenie takiego zawiadomienia w formie pisemnej bowiem zawsze można opisać całą sytuację z najmniejszymi szczegółami, co podczas składania zawiadomienia ustnie do protokołu bywa bardzo często pominięte. Wówczas w sytuacji wniesienia aktu oskarżenia należałoby złożyć wniosek o naprawienie szkody z art. 46 § 1 Kodeksu karnego.
Oczywiście nasz klient może także wybrać drogę cywilną, ale trzeba zważyć, iż w toku postępowania karnego policja będzie miała znaczenie większy wachlarz instrumentów, środków do tego by po pierwsze przesłuchać sąsiadów, ustalić ich miejsce pobytu w czasie zdarzenia, a, co najistotniejsze, przy każdym przesłuchaniu będzie pouczała o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, wskazując na grożącą w tym przypadku karę do 8 lat pozbawiania wolności, co z kolei działa, jak pokazuje moja praktyka, na wyobraźnię. O ile droga cywilna byłaby na pewno mniej konfliktowa, o tyle pan Rafał musi pamiętać, że postępowanie cywilne jest postępowaniem co do zasady odpłatnym, tj. 5% opłaty sądowej od dochodzonej kwoty oraz ewentualnymi kosztami zastępstwa procesowego, gdyby pozwany był reprezentowany w postępowaniu sądowym przez profesjonalnego pełnomocnika.
Osobiście jestem zwolennikiem zawiadomienia w formie pisemnej złożonego bezpośrednio do prokuratury. W chwili obecnej jest bowiem tak, że prokurator musi zaaprobować postanowienie o umorzeniu dochodzenia lub odmowie wszczęcia dochodzenia. Kierując sprawę bezpośrednio na policję, prokurator może zapoznać się ze sprawą dopiero na końcowym jej etapie, a to z kolei powoduje, iż nadzór nad sprawą jest czysto teoretyczny. Zasadne złożenie takiego zawiadomienia jak najszybciej.
W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony (na etapie postępowania sądowego) może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.
Przypadek zarysowanego samochodu na parkingu
Jan Kowalski zostawił swoje auto na parkingu podziemnym przy centrum handlowym. Po powrocie zauważył głębokie zarysowania na drzwiach kierowcy. Na szczęście monitoring zarejestrował całe zdarzenie, a na nagraniu widać, jak nieznany sprawca celowo uszkadza pojazd kluczem. Jan zdecydował się na drogę karną i złożył zawiadomienie na policji, przedstawiając nagranie jako dowód.
Uszkodzenie lusterka przez rowerzystę
Ewa Nowak parkowała swój samochód na ulicy w pobliżu swojego domu. Pewnego dnia, gdy wracała z pracy, zauważyła, że jedno z luster bocznych jest poważnie uszkodzone. Świadek zdarzenia poinformował ją, że rowerzysta uderzył w lusterko, próbując przecisnąć się między zaparkowanymi samochodami. Ewa, mając dane kontaktowe świadka, postanowiła podjąć kroki prawne na drodze cywilnej, domagając się odszkodowania od sprawcy.
Wandalizm samochodu podczas imprezy
Tomasz Zieliński zostawił swój samochód na osiedlowym parkingu, gdy w okolicy odbywała się głośna impreza plenerowa. Następnego dnia odkrył, że jego pojazd został poważnie uszkodzony: wybite szyby, porysowana karoseria oraz uszkodzone opony. Brak było bezpośrednich świadków czy nagrania, ale Tomasz zgłosił zdarzenie na policję, mając nadzieję, że uda się znaleźć sprawców na podstawie zeznań uczestników imprezy i ewentualnych nagrań z okolicznych kamer monitoringu.
W obliczu celowego uszkodzenia samochodu poszkodowani właściciele pojazdów mają do dyspozycji dwie ścieżki prawne: karną i cywilną. Warto zastanowić się, co chcemy osiągnąć oraz jakimi dowodami w sprawie dysponujemy
Potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej lub pomocy w przygotowaniu odpowiednich pism w sprawie uszkodzenia Twojego samochodu? Skontaktuj się z nami! Opisz swój problem na formularzu kontaktowym umieszczonym poniżej.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika
