• Data: 2022-02-21 • Autor: Katarzyna Bereda
Chcemy z mężem wyremontować budynek, którego właścicielem jest teść. Chcemy się dowiedzieć, jakie byłyby nasze opcje po podziale majątku, jeżeli ten budynek w przyszłości dostałby brat męża. Jakie są szanse na odzyskanie naszego wkładu w remont (albo jakieś inne opcje)?
Jeżeli teść nie chce darować Państwu nieruchomości albo sporządzić umowy dożywocia, na podstawie której otrzymają Państwo nieruchomość w zamian za dożywotnie utrzymanie i remont, to jedynym rozwiązaniem, gdy nieruchomość przejdzie w ramach spadkobrania na brata męża, jest roszczenie o zwrot nakładów. Jeżeli poczynili bowiem Państwo nakłady na jego nieruchomość, to należy Państwu się zwrot poniesionych nakładów. Najlepiej będzie, jeżeli wypunktujecie Państwo z teściem – w formie pisemnej z jego podpisem – jakie nakłady i w jakiej wysokości zostały poniesione.
Zgodnie z treścią art. 226 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie mają pokrycia w korzyściach, które uzyskał z rzeczy. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Jednakże gdy nakłady zostały dokonane po chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, może on żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych.
§ 2. Samoistny posiadacz w złej wierze może żądać jedynie zwrotu nakładów koniecznych, i to tylko o tyle, o ile właściciel wzbogaciłby się bezpodstawnie jego kosztem”.
Powyższy przepis przyznaje bezumownemu posiadaczowi samoistnemu prawo otrzymania zwrotu poczynionych przez siebie nakładów na rzecz będącą przedmiotem własności innej osoby, w postaci roszczenia o zwrot (zapłatę) równowartości tych nakładów. Roszczenie to jest roszczeniem obligacyjnym z zakresu bezpodstawnego wzbogacenia, do którego dochodzi w szczególnej sytuacji prawnorzeczowej bezumownego posiadania rzeczy należącej do innej osoby. Wysokość wynagrodzenia z tego tytułu zależy od charakteru nakładów oraz stanu dobrej lub złej wiary posiadacza samoistnego w czasie dokonywania nakładów.
Punktem wyjścia dla rozliczeń jest kategoria nakładów koniecznych. W zależności od spełnienia poszczególnych przesłanek przewidzianych w art. 226 wartość tych nakładów podlega miarkowaniu przez sąd w celu ustalenia należnej wysokości świadczenia. Jedną z przesłanek wyznaczających zakres roszczenia o rozliczenie nakładów z tytułu ich zwrotu jest bowiem dobra lub zła wiara posiadacza oraz okoliczność utraty dobrej wiary. Także ustalenie złej wiary posiadacza będącego dotychczas w dobrej wierze zmienia jego sytuację prawną. Nakłady dokonane od chwili, w której można posiadaczowi jednoznacznie przypisać złą wiarę, mogą być dochodzone tylko wówczas, jeśli są konieczne i tylko w zakresie bezpodstawnego (nieuzasadnionego okolicznościami) wzbogacenia właściciela (art. 226 § 2).
Ewentualnie będą mogli dochodzić roszczenia na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zgodnie bowiem z treścią art. 405 „kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości”.
Najlepszym jednak rozwiązaniem w takiej sytuacji jest porozumienie się z teściem w przedmiocie dokonania na Państwa rzecz darowizny, zapisu testamentowego lub sporządzenia umowy dożywocia, która zagwarantuje Państwu własność nieruchomość. Proszę mieć bowiem na uwadze, iż roszczenie o zwrot nakładów ulega przedawnieniu i uzyskanie tego zwrotu nie jest rzeczą pewną.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
