• Data: 2024-07-28 • Autor: Katarzyna Bereda
Minęło 5 miesięcy od dnia, kiedy zamówiliśmy w salonie meblowym stół i krzesła, i wpłaciliśmy zaliczkę. Czas oczekiwania wynosił 11 tygodni, ale po tym czasie mebli nie otrzymaliśmy, cały czas dostawaliśmy informacje, że jest lekkie opóźnienie. Jakieś półtora miesiąca temu przyszedł mail, że zamówienie jest gotowe i poproszono o wpłatę drugiej części zaliczki i umówienie dostawy. Pieniądze wpłaciliśmy, ale mebli nie otrzymaliśmy. Wczoraj dowiedzieliśmy się, że producent przez ten cały czas nie otrzymał żadnych pieniędzy z tytułu naszego zamówienia. Bardzo proszę o poradę, czy oprócz zgłoszenia zawiadomienia do prokuratury mamy jeszcze jakieś inne możliwości odzyskania pieniędzy? Wysłaliśmy pismo do siedziby firmy i wzywamy w nim do wykonania umowy sprzedaży w dodatkowym, wskazanym terminie, po tym czasie odstępujemy od umowy i czekamy 7 dni na zwrot zaliczki. Obawiam się, że to jest za mało, żeby odzyskać pieniądze. Czy możemy jeszcze coś zrobić?
Zgodnie z treścią art. 535 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
W wyniku zawartej umowy sprzedaży powstają obowiązki stron. Podstawowym obowiązkiem sprzedawcy jest przeniesienie własności rzeczy na Panią i jej wydanie. Z tymi obowiązkami korelują obowiązki kupującego w zakresie zapłaty ceny i odebrania rzeczy. Podstawowym obowiązkiem kupującego jest zapłata ceny, tj. ustalonej przez strony sumy pieniężnej, której wysokość ma odpowiadać wartości przedmiotu sprzedaży.
Jak wskazano wyżej, z uwagi na wzajemny charakter umowy sprzedaży zapłata ceny powinna nastąpić równocześnie ze spełnieniem świadczenia niepieniężnego. Świadczenie to polega na przeniesieniu własności rzeczy i jej wydaniu. Najczęściej oba te świadczenia spełnione zostaną z chwilą wydania rzeczy, rozumianego szeroko (zob. Nb 98). Jeżeli nie zastrzeżono inaczej, cena towarów wydanych kupującemu wraz z fakturą przez sprzedawcę staje się wymagalna w dacie ich odbioru (uchw. SN z 18.11.1994 r., III CZP 144/94, OSNC 1995, Nr 3, poz. 47; wyr. SN z 4.1.2012 r., III CSK 139/11, Legalis; wyr. SN z 2.9.1993 r., II CRN 84/93, OSNCP 1994, Nr 7–8, poz. 158; wyr. SN z 15.11.1989 r., III CRN 354/89, OSP 1991, Nr 7, poz. 187; wyr. SA w Lublinie z 17.6.1993 r., I ACr 202/93, Pal. 1995, Nr 5–6, s. 270; wyr. SA w Katowicach z 17.1.1992 r., I ACr 3/92, OSA 1992, Nr 7–8, poz. 61; wyr. SA w Gdańsku z 18.10.1995 r., I ACr 539/95, OSA 1996, Nr 1, poz. 1, z glosą częściowo kryt. J.P. Naworskiego, Pal. 1997, Nr 5–6, s. 291).
Niezależnie od przeniesienia własności, do obowiązków sprzedającego należy także wydanie rzeczy. Jeżeli nie doszło więc do wydania Pani rzeczy – w szczególności po wezwaniu sprzedawcy w tym zakresie – nie doszło do zawarcia faktycznej umowy sprzedaży, a sprzedawca jest obecnie wobec tego dłużnikiem w stosunku do Pani.
Zgodnie więc z treścią art. 477 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.
Z uwagi na to, może Pani obecnie żądać zwrotu dokonanych płatności – jeżeli nie może dojść do wydania towaru. Wskazuję bowiem, iż nie interesuje Panią przyczyna braku przedmiotu zakupu – słusznie więc skierowała Pani do sprzedawcy wezwanie. Proszę więc skierować do sprzedawcy ostateczne wezwanie do zwrotu płatności lub wydania towaru, wyznaczając termin do spełnienia świadczenia, pod rygorem skierowania sprawy do sądu. W przypadku dalszego braku porozumienia – jedyną skuteczną możliwością jest także próba złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oszustwa.
Zgodnie bowiem z treścią art. 286 § 1 Kodeksu karnego (K.k.): „Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.
Do znamion przestępstwa z art. 286 § 1 K.k. należą trzy oszukańcze sposoby jego popełnienia: wprowadzenie innej osoby w błąd, wyzyskanie błędu, wyzyskanie niezdolności innej osoby do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Pierwszy i drugi opiera się na błędzie pokrzywdzonego, którego wyobrażenie o rzeczywistości nie odpowiada faktom w zakresie istotnym dla podjęcia decyzji o określonym rozporządzeniu mieniem (wyr. SN z 2.12.2002 r., IV KKN 135/00, Prok. i Pr. – wkł. 2003, Nr 6, poz. 8). Sprawca albo błąd ten wywołuje, przedstawiając pokrzywdzonemu fałszywy obraz rzeczywistości, albo wykorzystuje fakt, że pokrzywdzony z innego powodu jest już w błędzie. Trzeci sposób popełnienia oszustwa wiąże się ze szczególnymi cechami osoby dokonującej rozporządzenia mieniem. Jej niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania może mieć charakter zarówno trwały (gdy przyczyną jest np. niedojrzałość), jak i przejściowy (gdy przyczyną jest np. stan odurzenia) (zob. np. wyr. SA we Wrocławiu z 18.12.2015 r., II AKa 307/15, Legalis; wyr. SA w Gdańsku z 18.11.2015 r., II AKa 339/15, Legalis).
Z uwagi na powyższe, jak widać, w Pani przypadku mogło dojść do spełnienia znamion powyższego czynu zabronionego i wobec tego może Pani spróbować złożyć takie zawiadomienie – stosownie do prokuratury lub na policję – sprawa zapewne zostanie umorzona, jednak zmobilizuje sklep do oddania pieniędzy.
Zakup Elektroniki
Sytuacja: Pani Anna zamówiła nowy laptop w sklepie internetowym, opłacając całą kwotę z góry. Sklep obiecał dostawę w ciągu dwóch tygodni. Minął miesiąc, a laptopa nadal nie było. Po licznych telefonach i e-mailach sklep zapewniał, że produkt zostanie wkrótce wysłany. Po kolejnym tygodniu Pani Anna otrzymała wiadomość, że zamówienie zostało anulowane z powodu braku towaru.
Działania: Pani Anna wysłała oficjalne pismo do sklepu, wzywając do zwrotu pieniędzy w ciągu 7 dni. Po braku odpowiedzi zgłosiła sprawę do rzecznika praw konsumenta oraz złożyła zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oszustwa do prokuratury.
Zamówienie Usługi Remontowej
Sytuacja: Pan Marek podpisał umowę z firmą remontową na renowację swojego mieszkania, wpłacając zaliczkę w wysokości 30% wartości kontraktu. Termin zakończenia prac został ustalony na 3 miesiące. Po upływie tego czasu okazało się, że firma nie rozpoczęła nawet prac, mimo wielu zapewnień o nadchodzącym terminie.
Działania: Pan Marek wezwał firmę do wykonania umowy w dodatkowym terminie 14 dni, a po jego upływie odstąpił od umowy. Wysłał również pismo wzywające do zwrotu zaliczki. Kiedy to nie przyniosło rezultatu, skierował sprawę do sądu cywilnego oraz złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia oszustwa.
Zakup Samochodu
Sytuacja: Pani Ewa zakupiła samochód w salonie samochodowym, wpłacając zaliczkę w wysokości 20% ceny pojazdu. Dostawa samochodu miała nastąpić w ciągu dwóch miesięcy. Minęło pół roku, a samochód nie został dostarczony. Salon tłumaczył opóźnienie problemami logistycznymi.
Działania: Pani Ewa wysłała do salonu pismo, wyznaczając ostateczny termin dostawy samochodu. Po upływie tego terminu i braku dostawy, odstąpiła od umowy i zażądała zwrotu zaliczki. Kiedy salon nie zareagował, Pani Ewa zgłosiła sprawę do UOKiK oraz złożyła zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oszustwa do prokuratury.
Niewykonanie umowy sprzedaży przez sprzedawcę daje kupującemu prawo do żądania zwrotu wpłaconych środków oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia. W przypadku braku reakcji sprzedawcy, kupujący może skorzystać z drogi sądowej oraz zgłosić podejrzenie popełnienia przestępstwa oszustwa do odpowiednich organów ścigania. Takie działania zwiększają szanse na odzyskanie wpłaconych pieniędzy i egzekucję umowy.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism i wniosków, aby skutecznie egzekwować Twoje prawa i odzyskać należne pieniądze. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie w każdej sytuacji prawnej. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2002 r., sygn. akt IV KKN 135/00,
4. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2015 r., II AKa 307/15
5. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 18 listopada 2015 r., sygn. akt II AKa 339/15
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
