Dożywotnia służebność mieszkania w konkubinacie

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz przepisy Kodeksu cywilnego zwanego dalej K.c.

Konkubinat a zakup mieszkania

Z treści Pani pytania wynika, że od kilku lat pozostaje Pani w konkubinacie. Partner zamierza kupić mieszkanie za swoje pieniądze. Zastanawia się Pani w jaki sposób może się Pani zabezpieczyć na przyszłość. Każde z Państwa ma dzieci z poprzednich związków. Z Państwa związku dzieci nie ma.

W pierwszej kolejności wyraźnie podkreślić należy, iż w przypadku śmierci któregokolwiek z Państwa, przy braku powołania do dziedziczenia na mocy testamentu, żadne z Państwa nie jest uprawnione do dziedziczenia po sobie. By każde z Państwa po sobie dziedziczyło musi zostać powołane do spadku w drodze testamentu. W testamencie spadkobierca sam rozporządza swoim majątkiem i sam decyduje, kto i w jakim udziale po nim dziedziczy.

Zabezpieczenie praw partnerki w konkubinacie

Po drugie, jeżeli chce Pani, by Pani prawa były zabezpieczone, winna Pani domagać się od partnera zapisania na Pani rzecz tzw. służebności osobistej mieszkania, tj. prawa do zamieszkiwania w nim. Zakres służebności ustalacie Państwo sami. Stosownie do treści art. 298 K.c. zakres służebności osobistej i sposób jej wykonywania oznacza się, w braku innych danych, według osobistych potrzeb uprawnionego z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego i zwyczajów miejscowych.

Służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego. Służebności osobiste są niezbywalne. Nie można również przenieść uprawnienia do ich wykonywania.

Mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletniości. Można się umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi.

Dożywotnia służebność w konkubinacie

Jak wskazuje się w doktrynie, „zakres i sposób wykonywania służebności osobistej określa przede wszystkim umowa stron, a dopiero w braku postanowień umowy stosuje się kryterium osobistych potrzeb uprawnionego, wynikających z rodzaju służebności, zasad współżycia społecznego i zwyczajów miejscowych, które w warunkach wiejskich odgrywają dużą rolę, zwłaszcza przy wykonywaniu służebności mieszkania i innych służebności o charakterze przeważnie alimentacyjnym, na rzecz starszych wiekiem rolników. Kryteria te są zmienne i zależne od okoliczności faktycznych występujących w sprawie” (Rudnicki Stanisław, Najnowsze wydanie: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2007, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie VIII), s. 584).

Reasumując, w umowie deweloperskiej – przeniesienie prawa własności do nieruchomości, zapis dotyczący służebności osobistej na Pani rzecz winien się znaleźć.

Jeżeli chodzi o powołanie do spadku – następuje to na drodze testamentu, który najlepiej spisać u notariusza, by nikt nie próbował go później kwestionować.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.