• Autor: Mateusz Rzeszowski
Opiekuję się dwoma grobami. Chciałabym przenieść ciała zmarłych do grobowca rodzinnego. Zmarli nie mają żadnej innej rodziny. Jedne z moich braci jednak nie chce się zgodzić na przeniesienie ciał – mimo że mieszka daleko. Co mogę zrobić w tej sytuacji?
Jak rozumiem, zmarli nie posiadają bliższej rodziny aniżeli Pani i Pani rodzeństwo. W takim przypadku, to Państwu co do zasady przysługuje prawo decydowania w zakresie pochówku czy przeniesienia zwłok. Szczegółowe wymagania, w zakresie tego ostatniego, zawiera art. 15 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Zgodnie z tym przepisem:
„Art. 15
1. Ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana:
1) na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego;
2) na zarządzenie prokuratora lub sądu;
3) na podstawie decyzji właściwego inspektora sanitarnego 13 w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel.
2. W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 3 zwłoki i szczątki powinny być pochowane na nowo w innym miejscu. W przypadkach wywłaszczenia terenu cmentarnego koszt ekshumacji i przeniesienia ponosi nabywca terenu.
3. Zwłoki osób zmarłych na choroby zakaźne, których wykaz ustala minister właściwy do spraw zdrowia, nie mogą być ekshumowane w przypadkach przewidzianych w ust. 1 pkt 1, przed upływem 2 lat od dnia zgonu”.
Ekshumacja i przeniesienie zwłok może nastąpić między innymi na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego. Zgodnie z art. 10 omawianej ustawy, prawo pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej, a mianowicie: pozostały małżonek(ka), krewni zstępni, krewni wstępni, krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa, powinowaci w linii prostej do 1 stopnia.
W sytuacji, kiedy brak jest zgody jednej z osób uprawnionych, istnieje możliwość jej zastąpienia wyrokiem sądu. W takim przypadku należy złożyć do sądu pozew oparty na zasadzie ochrony dóbr osobistych, o których mowa w art. 23 Kodeksu cywilnego oraz art. 1047 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Prawo do pochowania czy też przeniesienia miejsca pochówku osoby bliskiej, stanowi bowiem dobro osobiste człowieka, w postaci prawa do czci i pamięci osoby bliskiej. Jak wynika zaś z art. 1047 § 1, prawomocne orzeczenie sądu zobowiązujące do złożenia oświadczenia może zastąpić oświadczenie drugiej osoby. W takim przypadku, może zatem wystąpić Pani do sądu o zobowiązanie brata do złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody na ekshumację, które to zobowiązanie zastępować będzie wymagane oświadczenie Pani brata.
Przed wdaniem się w spór sądowy (abstrahując od ewentualnych prób rozmowy z bratem, które zapewne miały już miejsce i okazały się nieskuteczne), proponowałbym jednak w pierwszej kolejności wystąpienie do Państwowego Inspektora Sanitarnego o wyrażanie zgody na ekshumację, załączając oświadczenia o wyrażeniu zgody Pani rodzeństwa (z wyłączeniem brata). Być może uda się uzyskać bowiem zgodę Inspektora Sanitarnego w takim stanie faktycznym. W przypadku jeśli uzyska Pani taką zgodę, być może administracja cmentarza nie będzie wymagać dodatkowych oświadczeń i uda się przenieść zmarłych bez zgody Pani brata.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Mateusz Rzeszowski
Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych oraz obsłudze prawnej firm. Zajmuje się również sporządzaniem projektów umów, uchwał, regulaminów, polityk oraz innych aktów. Jednocześnie, posiada także szerokie zainteresowania w innych dziedzinach prawa, pozwalające na udzielanie porad w zróżnicowanych stanach faktycznych i prawnych.
Zapytaj prawnika
