Przeprowadzenie sprawy spadkowej bez obecności jednego ze spadkobierców
• Data: 2024-09-21 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Zmarł mój brat, który nie miał żony ani dzieci. Nie spisał testamentu, spadkobiercami ustawowymi są: tata, drugi brat i ja. Czy istnieje jakiś sposób na przeprowadzenie sprawy spadkowej po bracie bez udziału spadkobiercy? Obecni byliby mój tata i drugi brat. Chodzi o to, że mieszkam za granicą i będzie mi bardzo trudno przyjechać, dlatego zależy nam na przeprowadzeniu sprawy spadkowej bez mojej obecności. Z informacji, jakie pozyskał tata, wynika, że u notariusza nie da się beze mnie tej sprawy załatwić, musielibyśmy być wszyscy. Czy w sądzie też jest taki wymóg? A może jest jakaś inna możliwość?
Postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku po bracie
Rzeczywiście uzyskanie notarialnego poświadczenia dziedziczenia wymaga jednoczesnej obecności wszystkich osób, które mogą być spadkobiercami ustawowymi (i ewentualnie testamentowi). W Państwa sytuacji, wobec Pani trudności z przyjazdem do kraju, tę alternatywę trzeba będzie odrzucić. W związku z tym pozostaje założenie sprawy sądowej celem stwierdzenia nabycia spadku po Pani zmarłym bracie.
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku po bracie
Po wniesieniu sprawy do sądu spadku, w wezwaniu na rozprawę zawarta będzie informacja, czy obecność danej osoby jest obowiązkowa, czy też nie. Czyli jeśli na wezwaniu, które Pani otrzyma, nie zostanie zamieszczona informacja o obowiązkowym stawiennictwie, to nie ma Pani obowiązku stawiać się na rozprawie. To, czy sąd wezwie Panią do osobistego stawiennictwa, może zależeć od tego, czy od śmierci Pani brata minęło już 6 miesięcy – w tym terminie spadkobierca może bowiem złożyć oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Zatem sąd, mając wątpliwości co do tego, czy złożyła Pani takie oświadczenie, może wezwać Panią do stawiennictwa na rozprawie celem złożenia takiego oświadczenia przed sądem. Niemniej jednak przepisy stanowią, że oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem (art. 118 § 3 Kodeksu cywilnego). Zatem można je złożyć u notariusza w formie ustnej lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym – a więc oświadczenie takie można złożyć również przez pełnomocnika.
Zapewnienie spadkowe co do kręgu spadkobierców zmarłego brata
Dodatkowo podczas rozprawy o stwierdzenie nabycia spadku sąd jest obowiązany odebrać zapewnienia spadkowe. Zapewnienie spadkowe to instytucja, która ma na celu ustalenie istnienia wszystkich spadkobierców oraz ewentualnego istnienia testamentu. W większości przypadków wystarczy, gdy zapewnienie spadkowe złoży tylko jeden ze spadkobierców (w Państwa przypadku, jak rozumiem, mogą to zrobić dwie osoby). Jeśli w Państwa sprawie sytuacja nie będzie budziła wątpliwości sądu, to nieobecność jednego ze spadkobierców nie powinna pociągać za sobą żadnych negatywnych konsekwencji (najlepiej jeśli w Pani imieniu w sądzie stawi się pełnomocnik procesowy, można oczywiście napisać też do sądu odpowiednie pismo zawierające usprawiedliwienie nieobecności). Jeśli jednak z jakichś przyczyn sądowi nie będzie wystarczało złożenie zapewnienia spadkowego przez brata i ojca – to można złożyć do sądu wniosek o zwrócenie się do Konsula RP o odebranie w trybie pomocy prawnej takiego zapewnienia spadkowego w konsulacie. Niestety, nie ma możliwości złożenia go przez pełnomocnika, trzeba złożyć je osobiście.
Przykłady
Postępowanie sądowe z pełnomocnikiem
Pani Anna mieszka na stałe w Kanadzie, a po śmierci jej brata pojawiła się potrzeba przeprowadzenia sprawy spadkowej. Anna nie mogła przylecieć do Polski, dlatego zdecydowała się na powołanie pełnomocnika. W tym celu udzieliła swojemu ojcu pełnomocnictwa do działania w jej imieniu. Dzięki temu postępowanie sądowe odbyło się bez jej osobistego stawiennictwa, a ojciec złożył wymagane dokumenty oraz oświadczenia w sądzie.
Złożenie oświadczenia przed konsulem
Pan Jan, mieszkający w Australii, został jednym ze spadkobierców po swoim bracie. Ze względu na duże odległości, nie mógł przybyć na rozprawę spadkową. Sąd wymagał złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, dlatego Jan udał się do polskiego konsulatu, gdzie złożył odpowiednie dokumenty. Konsul przesłał oświadczenie do sądu w Polsce, umożliwiając przeprowadzenie sprawy bez jego fizycznej obecności.
Oświadczenie u notariusza za granicą
Pani Ewa, mieszkająca w Niemczech, również nie mogła przyjechać na sprawę spadkową po zmarłym bracie. Dowiedziała się, że oświadczenie o przyjęciu spadku może złożyć przed niemieckim notariuszem. W ten sposób udało jej się załatwić formalności na miejscu, a dokumenty notarialne zostały przesłane do polskiego sądu, co pozwoliło na zakończenie sprawy bez jej obecności w kraju.
Podsumowanie
Przeprowadzenie sprawy spadkowej bez obecności jednego ze spadkobierców jest możliwe, szczególnie w postępowaniu sądowym, gdzie istnieje możliwość działania przez pełnomocnika lub złożenia oświadczeń przed notariuszem lub konsulem za granicą. Kluczowe jest przestrzeganie terminów oraz prawidłowe złożenie wszystkich wymaganych dokumentów, co pozwala na sprawne zakończenie postępowania nawet bez osobistego udziału wszystkich spadkobierców.
Oferta porad prawnych
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz kompleksowe przygotowanie pism procesowych, dostosowane do indywidualnych potrzeb klienta, bez konieczności osobistego stawiennictwa. Skontaktuj się z nami, aby szybko i sprawnie załatwić swoją sprawę prawną! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Oskarżenie o używanie nielegalnego oprogramowania, jak się bronić?
» Spór o uszkodzenie wynajętego samochodu, jak bronić się przed nieuczciwymi praktykami?
» Odwołanie rezerwacji w hotelu i odzyskanie pieniędzy
» Wadliwie wykonany trawnik, co zrobić, gdy wykonawca wziął pieniądze, a nie wywiązał się z umowy?
» Jak dochodzić odszkodowania za uszkodzenia auta po czyszczeniu?
Popularne w dziale
Zadaj pytanie » - Zwrot nienależycie opłaconego wniosku o wpis w księdze wieczystej
- Wezwanie do sądu a pobyt za granicą
- Upoważnienie do reprezentowania osoby w sprawie spadkowej
- Ubezwłasnowolnienie osoby chorej na schizofrenię
- Pełnomocnictwo do sprzedaży nieruchomości udzielone za granicą
- Czy potrzebne jest wprowadzenie w posiadanie po licytacji?
