• Autor: Marcin Sądej
Rozbiłem auto i przeszedłem już całą procedurę zwrotu z ubezpieczenia. Otrzymałem kontakt od ubezpieczyciela do firmy, która odkupi wrak samochodu. Niestety okazało się, że samochód został wpisany jako zastaw skarbowy, dziś otrzymałem takie pismo. Czy mogę odsprzedać mimo to samochód, skoro wartość auta w tej chwili jest poniżej sumy, za jaką może być wprowadzony zastaw?
Wszelkie kwestie związane z zastawem skarbowym uregulowane są w Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 41 § 1 i 3 Ordynacji podatkowej „skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu zobowiązań podatkowych, a także z tytułu zaległości podatkowych stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości przysługuje zastaw skarbowy na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 12.400 zł”.
Warto zwrócić uwagę, że powyższy przepis stanowi o określeniu wartości na dzień ustanowienia zastawu. Późniejsza utrata wartości dla zastawu nie ma znaczenia.
Zgodnie z art. 46a i 46b „organ prowadzący rejestr zastawów dokonuje wpisu zastawu skarbowego na wniosek organu uprawnionego do występowania w imieniu Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Wnioski i inne dokumenty przesyłane są do organu prowadzącego rejestr zastawów za pomocą środków komunikacji elektronicznej”.
Dopiero w dniu dokonania wpisu powstaje zastaw skarbowy. Z tym dniem staje się on skuteczny wobec każdorazowego właściciela rzeczy. Potocznie określa się to mianem „zastaw idzie za rzeczą”. Jednym słowem oznacza to, że urząd skarbowy może z takiej rzeczy egzekwować zaległości podatkowe dotychczasowego właściciela (np. sprzedając ją na licytacji), a osoba, do której ona obecnie należy, musi się z tym pogodzić.
Zastaw skarbowy jest bowiem skuteczny wobec każdorazowego właściciela, a mówiąc ściślej wobec każdoczasowego uprawnionego, któremu przysługuje prawo będące przedmiotem zastawu. Wynika to z art. 42 § 3 Ordynacji podatkowej. Zaspokojenie z przedmiotu zastawu skarbowego następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Stanowi tak art. 42 § 7 Ordynacji podatkowej.
Skutki zaniedbania sprawdzenia, czy na rzeczy jest ustanowiony zastaw skarbowy, obciążą nabywcę. Jeśli bowiem kupi taką właśnie rzecz, może ją utracić. Jeżeli zatem na rzeczy został ustanowiony zastaw skarbowy, to jest on nadal ważny pomimo faktu, iż pojazd utracił znacznie na wartości. Nabywca samochodu może zostać go pozbawiony przez urząd skarbowy, ponieważ nadal na samochodzie ciąży zastaw skarbowy.
Wyjściem z tej sytuacji jest wygaśnięcie zastawu skarbowego. W art. 46g Ordynacji podatkowej wymieniono przesłanki wygaśnięcia zastawu skarbowego. „Zastaw skarbowy wygasa:
1) z mocy prawa, z dniem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego albo
2) z dniem:
a) sprzedaży przedmiotu zastawu skarbowego w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym albo
b) wykreślenia wpisu z rejestru zastawów”.
Uregulowano też katalog podmiotów uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o wykreślenie zastawu skarbowego. Art. 46i Ordynacji podatkowej stanowi, że „na wniosek organu uprawnionego do występowania w imieniu Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, wykreśla się zastaw skarbowy z rejestru zastawów w przypadku stwierdzenia przez ten organ:
1) wygaśnięcia zastawu skarbowego zgodnie z art. 46g pkt 1 i 2 lit. a Ordynacji podatkowej,
2) utraty zasadności istnienia zastawu skarbowego, w szczególności znacznego obniżenia wartości przedmiotu tego zastawu,
3) ustanowienia innego zabezpieczenia zobowiązania podatkowego lub zaległości podatkowej zabezpieczonych uprzednio tym zastawem skarbowym”.
Wykreślenie zastawu skarbowego na wniosek organu uprawnionego jest obligatoryjne. Jest to czynność techniczna, niewymagająca wydania decyzji.
Zgodnie z powyższym przepisem na wniosek naczelnika urzędu skarbowego zastaw skarbowy może zostać wykreślony z rejestru zastawów w przypadku znacznego obniżenia wartości przedmiotu tego zastawu. Taka sytuacja ma zastosowanie w Pana przypadku. Dlatego też proponuję przed dokonaniem sprzedaży samochodu zwrócić się do urzędu skarbowego o wykreślenie pojazdu z rejestru zastawu z uwagi na znaczną utratę wartości rzeczy. Po wykreśleniu samochodu z rejestru zastawów może Pan sprzedać wrak bez negatywnych konsekwencji dla kupującego.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Zapytaj prawnika
