• Data: 2024-12-27 • Autor: Katarzyna Bereda
Jesteśmy firmą szkoleniową działającą w branży beauty. W związku z likwidacją części naszych placówek posiadamy sprzęt używany, który chcemy sprzedać teraz w stworzonym outlecie po niższej cenie. Na jakich zasadach należy rozpatrywać reklamacje i ewentualne zwroty na sprzęt zakupiony w outlecie? Czy i na jaki okres jesteśmy zobligowani do udzielenia gwarancji na sprzęt i produkty używane? Czy w takim przypadku można zawrzeć informację/klauzulę o zniesieniu roszczeń wynikających z tytułu rękojmi?
Jeżeli przedmioty są używane, to nie zmienia to okoliczności, iż przepisy dotyczące rękojmi obowiązują. Rękojmia bowiem obowiązuje nawet na przedmioty używane i ustawowy czas roszczeń dotyczących rękojmi wynosi 2 lata od momentu doręczenia przedmiotu kupującemu. Dlatego też rozpoznawanie reklamacji w przypadku rękojmi nie różni się w żadnym zakresie od rozpoznawania reklamacji w przypadku produktów nowych. Muszą bowiem Państwo zweryfikować, czy wada produktu była nieujawniona i czy istniała w chwili sprzedaży.
Zgodnie z art. 5561 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym. Jeżeli zaistnieje jeden z powyższych przypadków – nawet w przypadku rzeczy używanej – kupujący może powołać się na uprawnienia dotyczące rękojmi, a więc może dochodzić przede wszystkim odstąpienia od umowy – albowiem najczęściej w przypadku rzeczy używanych nie ma możliwości naprawy lub wymiany przedmiotu.
Zgodnie bowiem z treścią art. 560 § 1 jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
Idąc dalej, podnoszę, iż jak najbardziej jednak mogą Państwo w umowie wyłączyć lub ograniczyć rękojmię. W przypadku rzeczy używanych – proponuję ją wyłączyć lub ograniczyć np. do czasu 30 dni.
Zgodnie bowiem z art. 558 § 1 strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych. Modyfikacja odpowiedzialności z tytułu rękojmi wymaga wyraźnego zakomunikowania przez strony w umowie woli wprowadzenia takich zmian.
Ograniczenia, rozszerzenia bądź wyłączenia odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi nie można domniemywać; musi ono wynikać z treści umowy. Osoba powołująca się na korzystne dla siebie skutki modyfikacji odpowiedzialności z tytułu rękojmi w stosunku do rozwiązań ustawowych powinna przedstawić dowód na tę okoliczność (wyrok SA w Łodzi z 13.6.2017 r., sygn. akt I ACa 1587/16).
Niewystarczające jest umieszczenie klauzuli ograniczającej lub wyłączającej odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi na fakturze. W tym zakresie w orzecznictwie stwierdzono na przykład, że dokonanego na fakturze dokumentującej zawarcie umowy sprzedaży zastrzeżenia o treści: „towar używany, bez gwarancji, bez rękojmi. Kupujący oświadcza, że zapoznał się ze stanem technicznym maszyny i nie wnosi do niego żadnych zastrzeżeń”, nie sposób traktować jako wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi, o jakim mowa w art. 558 § 1 KC (wyrok SA w Łodzi z 13.6.2017 r., sygn. akt I ACa 1587/16).
W świetle art. 558 § 1 KC, za wiążące i prawnie skuteczne należy uznać wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi wynikające z wzorca umowy, którym posługuje się sprzedawca, w przypadku, gdy wzorzec ten został zaakceptowany przez kupującego, który zajmuje równorzędną pozycję kontraktową, działa świadomie i w warunkach zapewniających zachowanie swobody decyzji (wyrok SA w Łodzi z 5.10.2017 r., sygn. akt I ACa 243/17).
Dlatego też polecam całkowicie wyłączyć rękojmię lub ograniczyć jej czas obowiązywania np. do 30 dni. Jeżeli chodzi o gwarancję, to jej udzielenie zależy od Państwa woli – mogą np. Państwo całkowicie wyłączyć rękojmię i udzielić gwarancji np. na 30 dni lub nie udzielać gwarancji i ograniczyć rękojmię jedynie do 30 dni.
Gwarancja jest udzielana dobrowolnie, a jej treść formułuje gwarant, kupujący zaś, najczęściej przez przyjęcie z rąk sprzedawcy dokumentu gwarancyjnego, wyraża zgodę na zawarte w nim warunki gwarancji. Te warunki mogą generalnie odbiegać od regulacji kodeksowej, przepis art. 577 ma bowiem charakter dyspozytywny, za czym wyraźnie przemawia zwrot „poczytuje się w razie wątpliwości” użyty w § 3 (użyty także w poprzedniej wersji przepisu; zob. orz. SN z 10.1.2000 r., sygn. akt III CKN 270/99) oraz zwroty: „w szczególności” (§ 2) oraz „jeżeli nie zastrzeżono innego terminu” (§ 4).
Pan Marek kupił używany laptop od sprzedawcy na portalu aukcyjnym. Po dwóch miesiącach użytkowania sprzęt przestał się włączać. Pan Marek zgłosił reklamację z tytułu rękojmi, argumentując, że sprzęt miał wadę ukrytą, która istniała już w chwili zakupu, choć nie była widoczna. Sprzedawca, zgodnie z przepisami, musi zweryfikować zgłoszenie, a jeśli wada rzeczywiście istniała w momencie sprzedaży, pan Marek może żądać zwrotu pieniędzy lub obniżenia ceny.
Pani Anna nabyła używaną lodówkę od lokalnego sklepu AGD. Po czterech miesiącach zauważyła, że urządzenie nie utrzymuje właściwej temperatury, co doprowadziło do zepsucia się żywności. Reklamacja została złożona na podstawie rękojmi, gdyż wada istniała przed sprzedażą, ale była trudna do wykrycia. Sprzedawca nie mógł naprawić ani wymienić lodówki, dlatego [ani Anna otrzymała zwrot pieniędzy.
Pan Tomasz zakupił używany rower w komisie. Po tygodniu użytkowania okazało się, że rama roweru ma mikropęknięcia, co czyni go niebezpiecznym w użytkowaniu. Pan Tomasz złożył reklamację z tytułu rękojmi. Po weryfikacji stwierdzono, że wada nie powstała w trakcie użytkowania przez pana Tomasza, lecz istniała już w chwili zakupu. W efekcie sprzedawca był zobowiązany do zwrotu pełnej kwoty zakupu.
Rękojmia obowiązuje także w przypadku produktów używanych, co oznacza, że kupujący ma prawo do reklamacji, jeśli ujawniona wada istniała w momencie zakupu, a nie była widoczna. Ustawowy czas trwania rękojmi wynosi 2 lata od dostarczenia produktu. Sprzedawca może jednak ograniczyć lub wyłączyć rękojmię w umowie, co wymaga wyraźnego uzgodnienia z kupującym. Ważne jest, aby wszelkie ograniczenia były jasno określone w treści umowy, ponieważ domniemywanie ich jest niedopuszczalne.
Oferujemy profesjonalne porady prawne w zakresie rękojmi na produkty używane, obejmujące analizę umów sprzedaży, weryfikację zasadności roszczeń z tytułu rękojmi, a także sporządzanie i opiniowanie umów z uwzględnieniem możliwości ograniczenia lub wyłączenia rękojmi. Świadczymy doradztwo zarówno dla kupujących, jak i sprzedawców, pomagając w dochodzeniu roszczeń oraz obronie interesów.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok SA w Łodzi z 13.6.2017 r., sygn. akt I ACa 1587/16
3. Wyrok SA w Łodzi z 5.10.2017 r., sygn. akt I ACa 243/17
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
