• Data: 2024-12-21 • Autor: Katarzyna Bereda
Mieszkam za granicą, w Polsce buduję dom, czuwa nad tym mój ojciec. Rozmawiałem z fachowcem wykończenia wnętrz przez telefon i umawiałem się z nim na wycięcie 5 otworów w granitowym blacie. Potwierdził, że tak będzie wyciętych 5 otworów. Świadkiem rozmowy był mój ojciec. Wykonawca przesłał mi umowę (przyznam, nie doczytałem), w której była mowa o 7 otworach, a którą podpisałem. Zgłosiłem reklamację wykonawcy, ten jednak stwierdził, że nic go to nie obchodzi, bo w umowie było 7. Chciałem ponieść połowę kosztów, niestety wykonawca nie zgodził się na to. Koszt wymiany całości to około 8 tys. zł. Proszę o poradę, czy mam jakieś szanse w sporze z wykonawcą.
Jeżeli umowa pisemna zawierała inne postanowienie, niż ustaliliście Państwo przed podpisaniem umowy, ale taką umowę Pani zaakceptowała i złożyła na niej podpis, to niestety obciąża to Panią i w mojej ocenie w przypadku sporu z wykonawcą,= obecnie nie posiada Pani dużych szans na ewentualne wygranie sprawy.
Jedyną możliwością próby wyjścia z sytuacji jest powołanie się albo na roszczenie z tytułu rękojmi na podstawie art. 560 Kodeksu cywilnego, albo powołanie się na błąd, tj. wadę oświadczenia woli, którą Pani złożyła.
Zgodnie z treścią art. 84:
„§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny)”.
Z uwagi na powyższe, jeżeli w ramach zawarcia umowy druga strona umowy zapewniała o właściwościach umowy innych, niż okazały się w rzeczywistości, w szczególności w zakresie przedmiotu i zakresu umowy, a więc porozumienia co do ilości otworów, możemy mówić o przedmiotowej wadzie umowy i wprowadzeniu Panią w błąd w zakresie warunków umowy.
W art. 84 chodzi o sytuację gdy człowiek dokonuje czynności prawnej, żywiąc jakieś błędne wyobrażenie co do rzeczywistości. Dla oceny błędu miarodajna jest chwila składania przez błądzącego oświadczenia woli. Jak wskazano w wyr. WSA w Gliwicach z 25.9.2009 r. (sygn. akt III SA/Gl 631/09), „hipotezą art. 84 § 1 KC objęte jest pozostawanie pod wpływem błędu w momencie składania oświadczenia woli, a nie wprowadzenie się dopiero w tym momencie w stan fałszywego wyobrażenia”.
Z uwagi na powyższe, jak wynika z art. 88:
„§ 1. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.
§ 2. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby - z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał. Uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu powoduje nieważność całej czynności prawnej, w której skład wchodzi wadliwe oświadczenie woli, a więc dochodzi do unieważnienia całej umowy z obowiązkiem zwrotu świadczeń wzajemnych”.
Mając na uwadze powyższe, podnoszę, iż chcąc skorzystać z powyższej instytucji, a także doprowadzić do unieważnienia całej czynności prawnej – zawartej między Państwem umowy, powinna Pani złożyć pisemne oświadczenie drugiej stronie umowy o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu, co spowoduje unieważnienie umowy. Proszę dokładnie opisać, na czym polega wada i w jakim zakresie została Pani wprowadzona w błąd – proszę powołać się także na art. 560, a więc przepisy dotyczące rękojmi i wadliwe wykonanie usługi. Jak jednak wskazałam, pisemna umowa jest wiążąca, a więc to na Pani obecnie spoczywa obowiązek dowodzenia, iż ustna umowa była odmienna, co może okazać się niemożliwe. Jeżeli jest Pani zainteresowana, mogę sporządzić dla Pani takie pismo.
Wykonanie instalacji elektrycznej w nowo wybudowanym domu
Pan Michał umówił się ustnie z elektrykiem na wykonanie instalacji w określony sposób – główny licznik miał być umieszczony w garażu, a przewody miały być ukryte w ścianach. Elektryk przesłał umowę, w której wskazano, że licznik będzie na zewnątrz budynku, a przewody będą poprowadzone w listwach natynkowych. Pan Michał podpisał umowę, nie czytając jej dokładnie, ufając ustaleniom telefonicznym. Po zakończeniu prac zorientował się, że wykonanie nie odpowiada jego oczekiwaniom, ale elektryk powołał się na treść pisemnej umowy. Spór trafił do sądu, ale pan Michał przegrał ze względu na brak dowodów na inne ustalenia.
Zakup okien z montażem
Pani Zofia zamówiła u firmy stolarskiej okna, ustalając telefonicznie, że będą wyposażone w dodatkowe uszczelki przeciwwiatrowe. Umowa, którą podpisała, nie zawierała wzmianki o tych uszczelkach. Po otrzymaniu zamówienia zauważyła, że okna ich nie mają. Reklamacja została odrzucona, ponieważ firma powołała się na brak zapisów w umowie. Pani Zofia próbowała udowodnić swoje racje, ale sąd uznał, że treść umowy była wiążąca, a ustne ustalenia nie zostały wystarczająco udokumentowane.
Zmiana projektu ogrodu przez ogrodnika
Pan Marek wynajął ogrodnika do zaprojektowania i założenia ogrodu. W trakcie rozmów ustalono, że w centralnej części ogrodu znajdzie się skalniak z dużymi kamieniami. Umowa, którą pan Marek podpisał, zawierała zapis o „projektowaniu ogrodu według uznania wykonawcy”. Po realizacji projektu okazało się, że skalniak został wykonany z drobnych kamieni, co zupełnie nie odpowiadało wcześniejszym ustaleniom. Ogrodnik powołał się na zapis umowy, twierdząc, że miał swobodę w realizacji projektu. Pan Marek musiał ponieść dodatkowe koszty na przebudowę ogrodu.
Ustne ustalenia mogą prowadzić do nieporozumień, jeśli ich treść różni się od zapisów w pisemnej umowie. Kluczowe jest dokładne czytanie dokumentów przed podpisaniem i dokumentowanie wcześniejszych ustaleń. W razie sporu treść umowy pisemnej ma decydujące znaczenie, co może utrudnić dochodzenie swoich racji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Potrzebujesz pomocy w sporządzeniu pisma lub porady prawnej online? Opisz swój problem w formularzu pod artykułem, a nasi eksperci przygotują dla Ciebie odpowiednie rozwiązanie.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 25 września 2009 r. sygn. akt III SA/Gl 631/09
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
