• Data: 2024-12-04 • Autor: Marta Wawrzyniak
W maju 2017 roku oddałem samochód do naprawy po wypadku. Wykonawca naprawy udostępnił mi samochód zastępczy. Za najem wystawił podobno fakturę, o czym dowiedziałem się po otrzymaniu w listopadzie 2019 r. pisma z firmy windykacyjnej (wynajmujący dokonał cesji wierzytelności) z żądaniem zapłaty należności wynikającej z faktury wraz z odsetkami. Jaki jest termin przedawnienia opłaty za najem samochodu?
Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 118 Kodeksu cywilnego: „Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata”.
Opierając się wyłącznie na treści przedmiotowego przepisu, można wysunąć wniosek, iż roszczenie wynikające z zapłaty faktury za najem pojazdu ulegnie przedawnieniu dopiero z końcem 2020 r. Najem pojazdu jest bowiem świadczeniem okresowym.
Nie jest to jednak wyliczenie prawidłowe, gdyż aktualna treść cytowanego przepisu została wprowadzona ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Art. 5. Wskazanego wyżej aktu prawnego stanowi, iż:
„1. Do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
2. Jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.
3. Do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 i art. 125 § 1 ustawy zmienianej w art. 1, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym”.
Jednocześnie należy mieć na uwadze, iż w momencie powstania roszczenia obowiązywała następująca treść art. 118 Kodeksu cywilnego: „Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi dziesięć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata”.
W celu dokładnego obliczenia terminu przedawnienia zgodnie z powyższym przepisem, należy uwzględnić wskazany na fakturze termin zapłaty. Od dnia następnego powinniśmy doliczyć 3 lata i otrzymana data będzie wskazywać nam na początek przedawnienia roszczenia. Jeśli więc termin zapłaty na fakturze określony był na dzień przypadający w czerwcu 2017 r., to roszczenie uległo przedawnieniu najpóźniej w lipcu 2020 r.
Warto mieć również na uwadze treść art. 123 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3) przez wszczęcie mediacji”.
Firma windykacyjna może więc dochodzić od Pana należności jako nieprzedawnionej do lipca 2020 r. (przyjmując termin płatności na fakturze w czerwcu 2017 r.). Jeżeli przed tym terminem nie zostanie złożony pozew w sądzie, nie zostanie zainicjowane postępowanie mediacyjne bądź Pan nie wyrazi chęci zapłaty – roszczenie ulegnie przedawnieniu. Jeśli natomiast sprawa trafi do sądu wcześniej – bez znaczenia będzie okoliczność upływu trzech lat w trakcie trwania sprawy sądowej. W takim przypadku nie będzie możliwe skuteczne podniesienie zarzutu przedawnienia, gdyż jego bieg uległ przerwaniu.
Spóźniona windykacja
Pan Adam wynajął samochód zastępczy w maju 2016 roku na okres jednego miesiąca. Firma, która udostępniła pojazd, wystawiła fakturę za najem, jednak Pan Adam nie był świadomy tej należności, ponieważ faktura nie dotarła do niego. Dopiero w październiku 2020 roku, ponad cztery lata po zakończeniu najmu, Pan Adam otrzymał wezwanie do zapłaty od firmy windykacyjnej, która przejęła roszczenie. Jego pełnomocnik podniósł zarzut przedawnienia, ponieważ termin przedawnienia dla tego rodzaju roszczeń wynosi trzy lata. Z uwagi na to, że termin zapłaty minął w czerwcu 2016 roku, roszczenie uległo przedawnieniu w lipcu 2019 roku.
Zgoda na mediację
Pani Katarzyna wzięła w najem samochód zastępczy na 2 tygodnie w styczniu 2018 roku. Firma udostępniająca pojazd wystawiła fakturę z terminem płatności na luty 2018 r. W październiku 2020 r. Pani Katarzyna otrzymała wezwanie do zapłaty z firmy windykacyjnej, która odkupiła dług. Pani Katarzyna, chcąc uniknąć sądu, zgodziła się na mediację. W wyniku rozpoczęcia mediacji bieg przedawnienia uległ przerwaniu, więc nawet po upływie trzech lat od terminu płatności, roszczenie pozostało aktualne. W efekcie mediacji ustalono nowe warunki spłaty.
Przerwanie biegu przedawnienia
Pan Robert wynajął samochód w kwietniu 2017 roku i nie zapłacił faktury za najem. W maju 2020 roku firma wynajmująca samochód wystąpiła do sądu z pozwem o zapłatę. Pan Robert sądził, że roszczenie uległo przedawnieniu, gdyż minęły trzy lata od wystawienia faktury. Jednak zgodnie z art. 123 Kodeksu cywilnego, złożenie pozwu w sądzie przerywa bieg przedawnienia. W rezultacie roszczenie pozostawało aktualne i Pan Robert został zobowiązany do zapłaty zaległości.
Termin przedawnienia opłaty za najem samochodu wynosi trzy lata i biegnie od dnia wymagalności zapłaty określonej na fakturze. Warto pamiętać, że bieg przedawnienia może zostać przerwany przez działania takie jak wniesienie sprawy do sądu, mediację czy uznanie długu. Jeśli po upływie trzech lat wierzyciel nie podejmie działań, roszczenie ulega przedawnieniu i nie może być skutecznie dochodzone. Z tego względu kluczowe jest monitorowanie terminów płatności i świadomość przysługujących praw w przypadku przedawnienia roszczeń.
Oferujemy szybkie i profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie pism prawnych dostosowanych do Twojej sytuacji. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie w rozwiązywaniu problemów prawnych bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Wawrzyniak
Adwokat. Absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego oraz International Baccalaureate Diploma Programme. Ukończyła aplikację adwokacką przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Gdańsku. Praktykujący prawnik od 2013 r. Specjalizuje się w prowadzeniu spraw z zakresu prawa rodzinnego i odszkodowawczych. Reprezentuje Klientów przed sądami, organami ścigania oraz organami administracji publicznej.
Zapytaj prawnika
