• Data: 2024-12-02 • Autor: Radca prawny Wioletta Dyl
Jestem fotografem hobbystą. Wykonuje zdjęcia głównie na zasadach TFP. Korzystam z szablonu umowy, który bywa podważany przez modelki. Wysyłam ją więc do konsultacji. Chciałbym też wpisać klauzulę zwrotu poniesionych kosztów po wycofaniu zgody na publikację ze strony modelki. Jak też zabezpieczyć się przed niedotarciem modelki na umówioną sesję?
Cechą charakterystyczną wykonywanych przez Pana sesji zdjęciowych w systemie TFP jest to, że „walutą” sesji jest zapłata dla modelki w postaci fotografii, a dla fotografa szlifowanie swojego warsztatu. Zatem sesja zdjęciowa TFP to sposobność wymiany swoich umiejętności między fotografem a modelką, nie trzeba przy tym ponosić dodatkowych kosztów. Skutkiem takiego rodzaju systemu jest to, że żadna ustawa nie reguluję tego rodzaju umowy (najbardziej jednak przypomina ona zamianę), niemniej w formułowaniu praw i obowiązków stron można odwołać się do ogólnych zasad z Kodeksu cywilnego czy Prawa autorskiego. Współpraca na zasadach TFP przynosi korzyści obu stronom jedynie, jeśli zarówno fotograf, jak i modelka są odpowiednio przygotowani do sesji.
Umowa TFP powinna określać np. kto i co ma robić na sesji, jakie przedmioty/rekwizyty przynieść i jak się do niej przygotować. Nie powinno się pozostawiać wątpliwości co do wykorzystania wizerunku modelki oraz wykorzystania zdjęć, które powstaną przy współpracy co oznacza, że należy wprost wskazać w umowie zakres wykorzystania zdjęć przez strony oraz pola eksploatacji. W kwestii zabezpieczeń stosuje się także często zapisy dotyczące rozwiązania umowy (odstąpienia lub wypowiedzenia) oraz rozwiązuje się sprawę cofnięcia zgody na rozpowszechnianie wizerunku przez modelkę. Czyli np. gdy modelka wycofa swoją zgodę na rozpowszechnienie wizerunku, musi się liczyć z karą umową.
Umowę na taką sesję można zawierać w formie skanu, na Facebooku czy przez e-maila. Jest to istotne z uwagi na ewentualne późniejsze cele dowodowe. Oczywiście nawet wskazane jest, aby umowę przesłać wcześniej do zapoznania się przez modelką. Posiada przez Pana umowa jest poprawna, ale pozwoliłam sobie ją nieco zweryfikować, także w zakresie kary w razie wycofania zgody na rozpowszechnienie wizerunku.
Wycofanie zgody po realizacji sesji
Fotograf zorganizował sesję plenerową na zasadach TFP, pokrywając koszty transportu oraz wypożyczenia rekwizytów o wartości 500 zł. Po zakończeniu sesji modelka wycofała zgodę na publikację zdjęć, tłumacząc się zmianą osobistych planów. Fotograf, zgodnie z umową, zażądał zwrotu poniesionych kosztów oraz zaproponował wycofanie publikacji bez dodatkowych sankcji. Sprawa zakończyła się polubownie, jednak tylko dlatego, że precyzyjne zapisy w umowie zabezpieczyły fotografa.
Modelka nie dotarła na sesję
Na sesję zdjęciową umówiono profesjonalną charakteryzatorkę i wynajęto studio na kilka godzin za łączny koszt 800 zł. W dniu sesji modelka nie pojawiła się i nie uprzedziła o swojej nieobecności. W umowie TFP zawarto jednak klauzulę o obowiązku pokrycia przez modelkę kosztów przygotowania sesji w razie jej nieusprawiedliwionej nieobecności. Fotograf wystąpił z roszczeniem na podstawie zapisów umowy, co pozwoliło odzyskać część kosztów.
Spór o zakres publikacji zdjęć
Fotograf wykonał sesję na zasadach TFP z modelką, która zgodziła się na wykorzystanie zdjęć do promocji portfolio fotografa na mediach społecznościowych. Po kilku miesiącach modelka zareagowała negatywnie na publikację zdjęcia w materiałach promocyjnych wydarzenia fotograficznego, twierdząc, że nie wyraziła na to zgody. Fotograf przedstawił kopię umowy, w której wskazano dokładne pola eksploatacji zdjęć, co zakończyło spór na jego korzyść. Dzięki zapisom w umowie obie strony uniknęły eskalacji konfliktu.
Sesje TFP to wyjątkowa forma współpracy między fotografem a modelką, oparta na wymianie umiejętności bez wynagrodzenia finansowego. Aby uniknąć sporów, kluczowe jest zawarcie precyzyjnej umowy, która określi zasady wykorzystania zdjęć, ponoszenia kosztów i konsekwencje w razie wycofania zgody lub nieobecności na sesji. Dobrze sformułowane zapisy chronią obie strony i zapewniają udaną współpracę.
Potrzebujesz pomocy w przygotowaniu umowy TFP lub rozwiązaniu sporu związanego z sesją zdjęciową? Opisz swój problem w formularzu pod artykułem, a nasi prawnicy przygotują dla Ciebie profesjonalne rozwiązanie.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Wioletta Dyl
Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego, nowych technologii, ochrony danych osobowych, a także prawa konkurencji, podatkowego i pracy. Zajmuje się również sporządzaniem regulaminów oraz umów, szczególnie z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego, które jest jej pasją. Posiada kilkudziesięcioletnie doświadczenie prawne, obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
