• Data: 2025-02-02 • Autor: Urszula Trojanowska-Woźniak
Chciałabym zapytać, czy ktokolwiek ma prawo opublikować zdjęcie dziecka bez zgody i wiedzy rodziców. Moje dzieci w wieku 12 i 9 lat wzięły udział w organizowanym przez parafię grzybobraniu, będąc pod opieką sąsiada, bo ja pracowałam, a on wybierał się ze swoimi dziećmi. Nie poinformował mnie jednak, że będzie brał udział w grzybobraniu z ramienia stowarzyszenia, do którego on należy, a ja nie. Po wydarzeniu zdjęcia moich dzieci zostały umieszczone na profilu społecznościowym tego stowarzyszenia, a nikt mnie o tym nie poinformował przed publikacją ani po publikacji. Nie wyraziłam na to zgody (dołączam print screen). W mediach społecznościowych profil stowarzyszenia to grupa zamknięta i nie mam swobodnego dostępu do publikowanych tam treści. Czy w świetle prawa doszło do naruszenia wizerunku przez stowarzyszenie? Na stronie parafii także są zdjęcia z tego wydarzenia, na których widać moje dzieci, ale o tym wiedziałam, że biorą udział w wydarzeniu organizowanym przez parafię, a nie przez stowarzyszenie.
.jpg)
Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (dalej K.c.): Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Wizerunek został zaliczony do dóbr osobistych, a więc praw niemajątkowych ściśle związanych z określoną osobą.
Chociaż przepisy nie zawierają definicji wizerunku, to można go określić jako „dostrzegalne, fizyczne cechy człowieka, tworzące jego wygląd i pozwalające na identyfikację osób wśród innych ludzi” (E. Wojnicka, Prawo do wizerunku). Ponadto Sąd Najwyższy wskazał, że wizerunek, poza dostrzegalnymi dla otoczenia cechami fizycznymi, tworzącymi wygląd danej jednostki i pozwalającymi – jak się określa – na jej identyfikację wśród innych ludzi może obejmować dodatkowe, utrwalone elementy związane z wykonywanym zawodem jak charakteryzacja, ubiór, sposób poruszania się i kontaktowania z otoczeniem” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.05.2004r., II CK 330/03). Z definicji tych wynika, że z naruszeniem wizerunku będziemy mieć do czynienia wówczas, gdy określona osoba została przedstawiona – na zdjęciu, filmie lub w innej formie – w taki sposób, że możliwa jest jej identyfikacja.
Jak wskazano wcześniej, wizerunek został zaliczony do kategorii dóbr osobistych, które zgodnie z art. 23 K.c. pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Zakres ochrony prawnej wizerunku reguluje przede wszystkim przepis art. 81 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który stanowi, że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby na nim przedstawionej. Przez rozpowszechnianie należy rozumieć jego publiczne udostępnienie, tj. stworzenie możliwości zapoznania się z wizerunkiem konkretnej osoby bliżej nieokreślonemu z góry, niezamkniętemu kręgowi osób. Zatem z taką sytuacją mamy do czynienia m.in. w przypadku umieszczenia naszego zdjęcia w serwisie internetowym.
Natomiast zgodnie z ww. przepisem zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku nie jest wymagane w trzech przypadkach:
1. gdy osoba uprawniona otrzymała za to umówioną zapłatę,
2. gdy rozpowszechniany jest wizerunek osoby powszechnie znanej, o ile wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych,
3. w przypadku osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz czy impreza publiczna.
W opisanym przez Panią przypadku mamy do czynienie z sytuacją opisana w pkt 3. Stowarzyszenie zorganizowało grzybobranie, a Pani dzieci wzięły w nim udział. Zatem były one częścią publicznej imprezy.
Jeżeli jednak nie życzy sobie Pani, aby zdjęcia z udziałem Pan dzieci były publikowane przez stowarzyszenie, to może Pani skierować pisemną prośbę do stowarzyszenia o usunięcie zdjęć z wizerunkiem Pani dzieci. Jednak nie doszło do bezprawnego publikowania wizerunku Pani dzieci na portalu, w tym wypadku zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku nie było wymagane.
[SZARY]
Relacja ze szkolnego przedstawienia. Podczas przedstawienia szkolnego, które odbyło się w lokalnym teatrze, jedno z dzieci zagrało główną rolę. Po wydarzeniu organizatorzy opublikowali na swoim profilu społecznościowym zdjęcia z występu, w tym zbliżenia dziecka. Rodzice dziecka, którzy nie zostali uprzedzeni o możliwości publikacji takich zdjęć, skontaktowali się ze szkołą, prosząc o ich usunięcie. Organizatorzy powołali się na to, że wydarzenie miało charakter publiczny, jednak rodzice podkreślili, że na takich zdjęciach dziecko było przedstawione jako główny temat kadru, co wymaga ich zgody.
Zawody sportowe w lokalnym klubie. Podczas zawodów sportowych organizowanych przez lokalny klub, fotograf opublikował na stronie internetowej zdjęcia uczestników. Na jednym z ujęć widać wyraźnie twarz dziecka, które zajęło trzecie miejsce. Rodzice tego dziecka byli nieświadomi, że zdjęcia będą publicznie udostępnione i wyrazili sprzeciw. Klub argumentował, że zdjęcia przedstawiały zawody publiczne, ale ostatecznie usunął zdjęcie, chcąc uniknąć konfliktu.
Festyn parafialny. Podczas festynu parafialnego fotograf zrobił zdjęcia dzieci uczestniczących w konkursie malowania kredą na chodniku. Fotografie zostały opublikowane na stronie parafii oraz w lokalnej gazecie. Jedna z matek dowiedziała się o tym dopiero po przeczytaniu artykułu i była oburzona, że nie została poinformowana o publikacji. Po skontaktowaniu się z parafią dowiedziała się, że zgodnie z przepisami zdjęcia zostały uznane za część relacji z wydarzenia publicznego. Mimo to parafia, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom, usunęła zdjęcia jej dziecka ze strony.
Publikacja wizerunku dzieci w mediach społecznościowych bez zgody rodziców może budzić wątpliwości prawne i moralne, zwłaszcza gdy rodzice nie są informowani o takiej możliwości. Choć przepisy przewidują wyjątki dotyczące imprez publicznych, warto pamiętać o szacunku dla woli opiekunów i dążyć do transparentności w relacjach z uczestnikami wydarzeń. W przypadku spornych sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest dialog i w razie potrzeby skierowanie prośby o usunięcie materiałów.
Potrzebujesz wsparcia prawnego w sprawach dotyczących ochrony wizerunku lub przygotowania profesjonalnych pism? Oferujemy kompleksowe porady online oraz pomoc w sporządzaniu skutecznych dokumentów prawnych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
[KONIEC]
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2004 roku, II CK 330/03
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
.jpg "Jak skutecznie reagować na zalewanie posesji wodą deszczową z sąsiedniej działki?")
