Wspólny dom przed ślubem - jak się zabezpieczyć?

To, co na gruncie, własnością właściciela gruntu

Sytuacja, jaką Pani przedstawiła, nie jest komfortowa. Bowiem w polskim prawie decyduje zasada, iż to, co zostało wybudowane na gruncie właściciela, stanowi własność właściciela nieruchomości.

Zawierając związek małżeński, ustanowią Państwo wspólność ustawową, która jest wspólnością majątkową obejmującą dorobek małżonków, na który składają się przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności przez oboje małżonków lub przez jedno z nich. Dorobkiem małżonków są także pobrane wynagrodzenia za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej, a także z majątku wspólnego oraz osobistego każdego z małżonków (aktualne brzmienie art. 31 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego; dalej „K.r.o.”). O przynależności określonego składnika do majątku wspólnego nie decydują zatem okoliczności związane ze sposobem i formą jego nabycia, czy udziałem w transakcji obojga małżonków, ale przede wszystkim czas nabycia, który przypadać musi na okres trwania wspólności ustawowej.

Majątek wspólny i majątki osobiste małżonków

Nadto należy podnieść, że zgodnie z dyspozycją art. 45 § 1 K.r.o. – każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, jak również może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Pojęciem majątku wspólnego należy przy tym obejmować nie tylko aktywa, które potocznie są utożsamiane z majątkiem, ale także pasywa, które z woli małżonków stały się elementem dorobku.

Zwrot wydatków i nakładów przy podziale majątku

Przepis art. 45 § 1 K.r.o. stanowi między innymi, że każde z małżonków może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczyniło ze swego majątku odrębnego na majątek wspólny. Dokonanie nakładów na rzecz przez jej posiadacza może uzasadniać roszczenie wobec właściciela rzeczy o zwrot tych nakładów, jeśli zachodzą ku temu podstawy przewidziane w art. 226 i nast. Kodeksu cywilnego (K.c.). Przy czym roszczenia takie mają charakter obligacyjny i powinny być dochodzone w postępowaniu procesowym. W związku zaś z unormowaniem zawartym w art. 567 § 3 K.p.c., nakazującym stosowanie do postępowania o podział majątku wspólnego odpowiednich przepisów o dziale spadku, przyjąć należy – na podstawie art. 618 § 2 K.p.c. w związku z art. 686 i 688 K.p.c. – że dochodzenie roszczeń z tytułu wzajemnych rozliczeń nie jest możliwe po uprawomocnieniu się postanowienia o podziale majątku wspólnego, chociażby roszczenia te nie były zgłoszone w toku postępowania działowego i nie zostały objęte postanowieniem działowym.

Musi Pani pamiętać o tym, że bez zgody i woli męża nie uda się Pani rozszerzyć wspólności ustawowej na dom. Gdyby doszło między Państwem do podziału majątku, pozostanie Pani jedynie dochodzenie zwrotu nakładów. Czyli wszelkie nakłady, czyli cała budowa domu ze środków wspólnych, podlegać będą rozliczeniu w toku sprawy o podział majątku wspólnego. Oczywiście mąż może dokonać darowizny na Pani rzecz, np. udziałów w nieruchomości.

Kredyt męża – odpowiedzialność małżonki za zobowiązania

Co do zobowiązań, w tym kredytu – nie będzie Pani odpowiadać za długi męża osobiście. Wpis hipoteki będzie jednak powodował, że stanie się Pani faktycznym dłużnikiem rzeczowym. W razie braku spłaty bank może egzekwować należność z nieruchomości zabudowanej domem. Spłata kredytu stanowić będzie nakład z majątku wspólnego na majątek osobisty i również podlegać rozliczeniu w toku podziału majątku. Środki poniesione na dom z Pani majątku osobistego (czyli przed ślubem) stanowić będą nakład z tego majątku na majątek osobisty męża i także podlegać rozliczeniu.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.