• Data: 2024-09-20 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Zawarłam umowę z osobą ogłaszającą się w Internecie (zdjęcia, opis prac) na przebudowę tarasu przy domu. Wykonawca nie wywiązywał się z terminów, do dziś nie skończył prac, przekroczył termin wyznaczony w umowie już o miesiąc. Niestety, na jego prośbę zapłaciłam mu całość honorarium – większość kwoty na konto bankowe. Posiadam wszystkie potwierdzenia przelewów. Wykonawca unika mnie i nie chce wystawić faktury ani skończyć prac, co mogę w tej sytuacji zrobić?
W opisanej sprawie widzę dwa sposoby rozwiązania sytuacji, przy czym jeden nie wyklucza drugiego.
Zacznę od tego, że można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, iż wykonawca dopuścił się wobec Pani oszustwa i powinna Pani o tym zawiadomić organy ścigania – prokuraturę. Artykuł 286 § 1 Kodeksu karnego (K.k.) stanowi: „Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.
Zgodnie z wyrokiem SN z 27 października 1986 r. (sygn. II KR 134/86): „nieprawidłowe odzwierciedlenie rzeczywistości w świadomości rozporządzającego mieniem stanowić ma więc rezultat podejmowanych przez sprawcę działań”.
Nie jest wymagane, aby w celu wprowadzenia w błąd sprawca podejmował szczególne czynności polegające na działaniu podstępnym lub chytrym. Dla uznania, że mamy do czynienia z wprowadzeniem w błąd, wystarczające jest każde, jakiekolwiek działanie, które może doprowadzić do powstania błędnego wyobrażenia o rzeczywistości u osoby rozporządzającej mieniem. A więc także co do możliwości wykonania umowy. Na pewno wezwanie do prokuratury zmotywuje wykonawcę do działania.
Druga droga to droga cywilna. Tutaj podstawą prawną będą przepisy art. 627-646 Kodeksu cywilnego (K.c.).
Na podstawie Pani opisu należy uznać, że strony łączy umowa o dzieło, na podstawie której przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia (art. 627 K.c.).
Zgodnie z ogólną dyrektywą interpretacyjną zawartą w art. 354 § 1 i 2 K.c. dłużnik (wykonawca) powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje, także w sposób odpowiadający tym zwyczajom (§ 1), w taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonywaniu zobowiązania wierzyciel (§ 2).
Podstawę prawną rozwiązania problemu stanowią przepisy art. 635 K.c. w zw. z art. 494 § 1 i 2 K.c. Zgodnie z art. 635 k.c. – jeżeli przyjmujący zamówienie (wykonawca) opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła. Natomiast w myśl art. 494 K.c. – strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy, a druga strona obowiązana jest to przyjąć. Strona, która odstępuje od umowy, może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również na zasadach ogólnych naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. Stosownie do § 2 tego przepisu zwrot świadczenia na rzecz konsumenta powinien nastąpić niezwłocznie.
Jak Pani podaje, termin umowny na oddanie dzieła minął. Zatem przyjmujący zamówienie nie ukończył dzieła w umówionym terminie, co zaktualizowało Pani prawo do odstąpienia od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego. Skoro bowiem zamawiający może odstąpić od umowy, jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, to tym bardziej na podstawie art. 635 K.c. dopuszczalne jest odstąpienie przez zamawiającego od umowy o dzieło także po upływie terminu do wykonania dzieła (tak wyrok SN z dnia 12.01.2012 r., IV CSK 182/11, OSNC 2012/7-8/90).
Proszę wystosować pismo do wykonawcy, dając mu 7-dniowy termin na ukończenie dzieła, jeśli jednak chce Pani mieć ten taras – pod rygorem odstąpienia od umowy i żądania zwrotu należności oraz kary umownej.
W takim przypadku jest to zerwanie umowy z winy wykonawcy. Jeśli ustalili Państwo kary umowne, może je Pani naliczyć.
Ustawowe unormowanie instytucji kary umownej znajduje się w art. 483 § 1 K.c, który stanowi, iż można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej (kara umowna). Zgodnie z art. 484 § 1 zd. 1 K.c. w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody.
Kara umowna jest przejawem ogólnej odpowiedzialności kontraktowej, wynika to zarówno z jej celu, jak również z umieszczenia powyższych przepisów w dziale Kodeksu cywilnego odnoszącym się do skutków niewykonania zobowiązań. Powoduje to, iż zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się w pełni z zakresem ogólnej odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, określonej w art. 471 K.c. Podporządkowanie kary umownej odpowiedzialności kontraktowej sprawia, że zobowiązany do zapłaty tej kary może bronić się zarzutem, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności.
Odstępując od umowy, może Pani żądać zwrotu należności, może Pani również żądać wykonania na koszt i ryzyko wykonawcy przez osobę trzecią.
W przypadku opóźnienia lub niewykonania zlecenia przez wykonawcę, kluczowe jest działanie zgodnie z umową i przepisami prawa. Można odstąpić od umowy, żądać zwrotu pieniędzy, a także naliczyć kary umowne. W skrajnych przypadkach warto rozważyć zgłoszenie sprawy do sądu lub prokuratury, szczególnie gdy istnieje podejrzenie oszustwa.
Potrzebujesz pomocy w sporządzeniu pisma do wykonawcy lub porady prawnej online? Skontaktuj się z nami, a przygotujemy dla Ciebie niezbędne dokumenty oraz doradzimy, jak skutecznie dochodzić swoich praw. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1986 r. sygn. II KR 134/86
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
