• Data: 2023-09-13 • Autor: Kamil Kiecana
Kupiłem telefon przez portal sprzedażowy. Telefon sprawdziłem na paru stronach (numer IMEI, czy telefon nie jest obciążony abonamentem itp.). Po zakupie i pięciu dniach użytkowania telefon nagle zablokował się. Pojawiła się informacja o niepłaconych ratach. Sprawdziłem numer IMEI ponownie na stronie operatora sieci. Okazało się, że telefon jest w abonamencie. Po kontakcie z właścicielem telefonu ten poinformował mnie, że telefon faktycznie jest na raty i właściciel jest w szpitalu (w co nie wierze). Poinformowałem sprzedającego, że chcę zwrot pieniędzy i wyślę telefon z powrotem. Po parunastu dniach pisania i czekania, aż sprzedający wyśle pieniądze, wystosowałem pismo o reklamacji z powodu wady prawnej. List niestety nie dotarł, a sprawę zgłosiłem na policję. Policja także zignorowała sprawę i po 3 miesiącach dobijania się dowiedziałem się, że policjant, który prowadził sprawę, poszedł na emeryturę, a sprawa została odsunięta bądź wrzucona do archiwum. Policjant poradził założyć sprawę cywilną. Co mogę zrobić, jak dalej walczyć?
Zgodnie z art. 5563 Kodeksu cywilnego:
„Rzecz dotknięta jest wadą prawną, jeżeli stanowi własność osoby trzeciej, jest obciążona prawem osoby trzeciej albo ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. W przypadku sprzedaży prawa wada prawna może również polegać na nieistnieniu prawa. Pozostałe wady stanowią wady fizyczne”.
Zgodnie z art. 560 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
§ 2. (uchylony).
§ 3. Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.
§ 4. Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna”.
Zgodnie z poglądami piśmiennictwa prawnego:
„Przepis art. 5563 ustanawia definicję legalną wady prawnej rzeczy. Wada prawna występuje, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. W przypadku sprzedaży prawa wadą prawną jest także brak istnienia prawa sprzedanego.
Ratio legis regulacji. Umowa sprzedaży dochodzi do skutku w chwili zaciągnięcia solo consensu zobowiązań przez jej strony. Zobowiązujący charakter umowy sprzedaży powoduje, że jej ważność nie jest uzależniona od przysługiwania sprzedawcy prawa własności sprzedawanej rzeczy. W przypadku gdy rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej, zobowiązania stron umowy sprzedaży nie spowodują jednocześnie przeniesienia własności rzeczy, nie wystąpi tzw. podwójny skutek (zobowiązująco-rozporządzający) umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy. Kupujący może więc znaleźć się w sytuacji, w której pomimo zapłaty ceny sprzedaży (następującej causa solvendi) nie stanie się właścicielem rzeczy sprzedanej. W takiej sytuacji konieczne jest ustanowienie odpowiedzialności sprzedawcy za zaistniały stan faktyczny. Odpowiedzialność ta wystąpi również w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomej, której sprzedawca nie jest właścicielem i której własność kupujący nabędzie w momencie objęcia jej w posiadanie (art. 169 § 1). Przesądza o tym absolutny charakter odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi (zob. A. Szpunar, Uwagi do rękojmi…, s. 15 i n.).
Podobna sytuacja wystąpi, gdy rzecz sprzedana jest obciążona prawem osoby trzeciej lub istnieją wynikające z decyzji lub orzeczenia właściwego organu ograniczenia w korzystaniu z rzeczy lub rozporządzaniu nią. Również w takim wypadku, podobnie gdy rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej, świadczenie sprzedawcy nie stanowi oczekiwanej przez kupującego ekwiwalentności za zapłatę ceny. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi wystąpi w takiej sytuacji również w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomej, gdy obciążające ją prawo osoby trzeciej wygaśnie z chwilą wydania rzeczy kupującemu (art. 170). Także w takim przypadku o odpowiedzialności sprzedawcy przesądza absolutny charakter odpowiedzialności z tytułu rękojmi” (D. Bierecki [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, 2022, art. 5563).
Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że sprzedaż telefonu przez osobę, która nie jest jego właścicielem, to wada prawna w rozumieniu przepisów o rękojmi. Tego typu wada prawna może być uznana za wadę istotną, z którą wiąże się prawo do odstąpienia od umowy.
Należy wskazać, że wysłane przez Pana pismo z odstąpieniem od umowy może być uznane za nieskuteczne, gdyż nie zawierało ono wprost oświadczenia o odstąpieniu, a raczej było to żądanie odstąpienia. Z tego względu wskazane jest wysłanie formalnego pisma z podstawą prawną oraz stanowczym odstąpieniem od umowy. Projekt takiego pisma możemy Panu przygotować lub pismo możemy wysłać z kancelarii z pełnomocnictwem.
Po skutecznym odstąpieniu będzie Pan mógł dochodzić w sądzie zwrotu wpłaconej ceny przy jednoczesnym zwrocie telefonu do sprzedawcy. W razie sporu w sądzie, gdy sąd wyda wyrok korzystny dla Pana, otrzymać Pan powinien również zwrot kosztów sądowych od sprzedawcy.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Kamil Kiecana
Kamil Kiecana, radca prawny, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Rzeszowie.
Prowadzi kompleksową obsługę prawną przedsiębiorców. Doradza też osobom fizycznym.
Specjalizuje się w prawie umów w obrocie gospodarczym, prawie handlowym, cywilnym oraz żywnościowym.
Od 2013 r. doradza firmom z branży FMCG.
Ponadto, współpracuje z dużymi kancelariami prawnymi obsługującymi spółki kapitałowe.
Zapytaj prawnika
