• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Właściciel działki sąsiadującej z moim gospodarstwem samodzielnie wkopał słupki graniczne, na których podstawie zagrodził mi dojazd do posesji. Wprawdzie byłam świadkiem przeprowadzania pomiarów robionych przez geodetów wynajętych prywatnie przez sąsiada, ale nie byłam oficjalnie poinformowana o zamiarze przeprowadzenia takich prac ani nie został mi przedstawiony dokument (operat) potwierdzający ich ważność. Geodeci po dokonaniu pomiarów opuścili działkę, a sąsiad wkopał słupki własnoręcznie. Zdarzenie miało miejsce 2 lata temu, o czym natychmiast poinformowałam na piśmie wójta gminy. Nie przyniosło to żadnego skutku i nie wiem, czy wójt miał obowiązek zareagowania na moje zgłoszenie. Nie zareagowałam na działania sąsiada i brak reakcji wójta, ponieważ uznałam, że jest to działanie w niczym mi niezagrażające, bo niepoparte żadną oficjalną dokumentacją. Niestety sąsiad teraz całkowicie zagrodził mi dojazd do domu (drewniany szlaban i kłoda drewna położona w poprzek drogi). Nadmieniam, iż człowiek ten w czasie, gdy wkopywał słupki, był urzędnikiem pracującym w urzędzie gminy, a zagrodził drogę po przejściu na emeryturę. Czy powinnam przy braku reakcji władz gminy jednak zgłosić ten fakt, a jeżeli tak – to do jakich instancji prawnych?
Nie znam dokładnie planu sytuacyjnego opisanych przez Panią działek i dojazdu. Jeśli nawet działka była źle wymierzona i nawet korzystała Pani z działki sąsiada, dojeżdżając do swojej, to sąsiad nie miał prawa zagrodzić Pani wjazdu, bo jest to naruszenie posiadania. Niestety wójt Pani nie pomoże. A sprawę musi Pani skierować do sądu.
Była Pani posiadaczką wjazdu/wejścia. Zgodnie z art. 342 Kodeksu cywilnego nie wolno naruszać samowolnie posiadania, chociażby posiadacz był w złej wierze. Nie ma więc znaczenia, czy miała Pani prawo korzystać z wjazdu, czy nie, istotne jest, że Pani korzystała
Ustawodawca wprowadza ogólny zakaz naruszania posiadania. Ogólny charakter zakazu naruszania posiadania oznacza w pierwszym rzędzie, iż chronione jest, co do zasady, każde posiadanie, niezależnie od tego, jakimi cechami się charakteryzuje. Posiadanie chronione jest przed ewentualną ingerencją, co do zasady, ze strony jakiegokolwiek podmiotu.
Zobacz też: Samowolne przesunięcie granicy działki
Naruszenie posiadania może polegać na pozbawieniu posiadania – zagrodzeniu wjazdu, a zatem na utracie władztwa nad rzeczą polegającej na całkowitym wyłączeniu po stronie posiadacza sfery możności władania rzeczą, albo na innej ingerencji w posiadanie (zakłóceniu posiadania), a zatem na ograniczeniu posiadacza w sferze możności władania rzeczą (to nie ma tu zastosowania).
Wynikający z art. 342 Kodeksu cywilnego zakaz naruszania posiadania odnosi się jedynie naruszeń samowolnych. Przez naruszenia samowolne rozumieć należy taką ingerencję w posiadanie określonego podmiotu, która była obiektywnie bezprawna, a zatem nie znajdująca podstaw w obowiązującym porządku prawnym. Z naruszeniem samowolnym nie będziemy mieli natomiast do czynienia, co do zasady, wówczas, gdy na ingerencję w posiadanie pozwalają obowiązujące normy prawne, orzeczenia sądowe, akty administracyjne lub gdy na ingerencję wyraził zgodę sam posiadacz (zobacz: S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, wyd. VII Warszawa 2006, s. 516).
Zgodnie z art. 343 § 2 Kodeksu cywilnego w razie zaistniałego naruszenia posiadania, przy spełnieniu określonych przesłanek, posiadacz jest uprawniony do samodzielnego przywrócenia stanu poprzedniego.
Bezpośrednio po zagrodzeniu mogła Pani sama usunąć szlaban/kłodę – i byłoby prawnie dozwolone. Obecnie trudno już byłoby nazwać sprawę niezwłocznym działaniem. W świetle art. 343 § 2 zd. 1 Kodeksu cywilnego posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób.
Obecnie pozostaje Pani sprawa sądowa – wytoczenie powództwa o ochronę posiadania. Sprawy o naruszenie posiadania należą do właściwości sądów rejonowych właściwych ze względu na miejsce położenia nieruchomości.
W pozwie o ochronę posiadania powinna Pani precyzyjnie wskazać na czym w danej sytuacji polegać ma przywrócenie stanu poprzedniego co do posiadania lub zaniechanie naruszeń posiadania – usunięcie szlabanu/kłody, słupków, jeśli blokują Pani wjazd. W toku postępowania o naruszenie posiadania sąd bada, co do zasady, jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia (art. 478 Kodeksu postępowania cywilnego).
Przez ostatni stan posiadania rozumieć należy stan istniejący w chwili naruszenia lub zagrożenia posiadania. Wskazane uregulowanie oznacza, iż działanie sądu ograniczone jest, co do zasady, do ustalenia czy była Pani posiadaczem rzeczy, czy doszło do naruszenia lub zagrożenia posiadania i czy zaistniałe naruszenie lub zagrożenie miało charakter samowolny.
Poza zakresem zainteresowania sądu pozostaje natomiast, co do zasady, okoliczność, komu przysługuje prawo podmiotowe wykonywane w ramach posiadania oraz okoliczność jaki był rodzaj naruszonego posiadania Zgodnie z art. 27 pkt 7 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 r. Nr 167, poz. 1398), od pozwu takiego pobierana jest opłata stała w kwocie 200 zł.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
