Własność domu na działce teściów

Własność działki a własność domu

Formalnie właścicielem zarówno działki, jak i wszystkiego, co na niej jest posadzone lub wybudowane, są osoby wpisane do księgi wieczystej. W opisanej sytuacji więc właścicielami są rodzice małżonka. Pani z małżonkiem ma jedynie prawo do nakładów poczynionych na nieswojej działce za zgodą jej właściciela (teściów).
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Bez podziału działki na dwie (każda z domem) – ewentualna darowizna dotyczyć będzie całej nieruchomość i wszystkiego, co na niej jest. Nie jest możliwe darowanie działki, a pozostawienie wybudowanego na niej domu. W Polsce nie ma czegoś takiego jak odrębna własność działki oraz odrębna własność wybudowanego na niej domu. Możliwe byłoby darowanie udziałów w działce – wtedy cała nieruchomość miałaby 4 współwłaścicieli.
Jeżeli działka byłaby podzielona tak, że powstaną dwie odrębne działki i na każdej z nich będzie stał jeden dom (teściów oraz Państwa na drugiej), to przedmiotem darowizny może być tylko działka z Państwa domem.

Zobacz też: Czyj jest dom wybudowany na wspólnej działce

Darowizna działki

Darczyńcy to rodzice Pani małżonka (a zarazem Pani teściowe), a obdarowani to Pani (żona syna darczyńców) oraz Pani małżonek (syn darczyńców). Według ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnikiem byłaby:

• Pani małżonek oraz
• Pani.

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do grupy I — małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Pani małżonek jest synem. czyli zstępnym – I grupa podatkowa. Pani jest dla swoich teściów żona ich męża, czyli synową – a więc także I grupa podatkowa. Darowizna dokonana byłaby:

• przez teścia dla swego syna oraz dla Pani, a także
• przez teściową dla swego syna oraz dla Pani.

Zwolnienie z podatku od darowizny

Zgodnie z art. 4a ustawy darowizna od rodziców dla syna jest zwolniona z podatku od darowizn w całości.
„Art. 4a. 1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. (…)

1. 3. W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
   4. Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy: (…)
   2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego”.
   Syn nie musiałby zgłaszać tego faktu w US – uczyniłby to notariusz. Niestety w grupie, o jakiej mowa w art. 4a, nie ma Pani jako synowej. A zatem do Pani należałoby zastosować zasady ogólne. A te oznaczają, że fakt zamieszkiwania na danej nieruchomości ma znaczenie w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub udziału w takim prawie w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej (art. 16 ustawy) – nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.
   Darowizna jest, jak widać, stanem, jaki daje prawo do skorzystania ze wskazanego zwolnienia. Warunkiem skorzystania z niego jest, by:
   nie była Pani właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
2. nie przysługiwało Pani spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3. nie była Pani najemcą lokalu lub budynku lub będąc nim rozwiązała umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4. będzie Pani zamieszkiwać będąc zameldowaną na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku
5. i nie dokona jego zbycia przez okres 5 lat: od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny mieszkała Pani i była zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku; od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli zamieszkała Pani i dokonała zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Przy darowiźnie dla Pani nie wliczałoby się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu; a z uwagi na to, że darowano by Pani udział w nieruchomości – byłoby to 55 m².
Za powierzchnię użytkową budynku (lokalu) w rozumieniu ustawy uważa się powierzchnię mierzoną po wewnętrznej długości ścian pomieszczeń na wszystkich kondygnacjach (podziemnych i naziemnych, z wyjątkiem powierzchni piwnic i klatek schodowych oraz szybów dźwigów). Powierzchnie pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m – powierzchnię tę pomija się.
Tak więc trzeba sprawdzić dane o domu, jego powierzchni. Ustalić, co by Pani otrzymała i czy nie jest to więcej niż zwolnienie. W razie przekroczenia kwoty zwolnienia od reszty płaciłaby Pani podatek. Darowizna od teściów dla męża byłaby w całości zwolniona od podatku od darowizny. Tak samo darowizna od Pani małżonka dla Pani udziału byłaby zwolniona z podatku w całości.

Opłaty związane z uzyskaniem własności domu na działce teściów

Koszty, jakie byłyby do poniesienia, to:

• opłaty sądowe (200 zł za wpis prawa własności),
• 60,00 zł za założenie księgi wieczystej dla nowej działki z Państwa domem,
• podatek od czynności cywilnoprawnych – o ile w doszłoby do przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• opłata notarialna – zależna od wartości darowizny.

Pani małżonek mógłby darować Pani udział w nieruchomości, jaką otrzymał od rodziców nawet tego samego dnia. Jak wskazałem – nie byłoby podatku od darowizny.
Nie byłoby także podatku dochodowego po stronie Pani małżonka, albowiem zmiana właściciela w drodze darowizny nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Gdyby to była sprzedaż, to co innego.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.