• Autor: Mateusz Rzeszowski
Dnia 28.01 podpisałem umowę o kupnie sprzedaży samochodu z komisem. Wpłaciłem zadatek w wysokości 5000 zł. Otrzymałem faktury proforma do zapłaty w terminie do 7.02. Po wpłacie ustalonej w umowie kwoty miałem odebrać auto. Po zakończeniu oględzin samochodu zadeklarowałem sprawdzenia samochodu w europejskim banku informacji i po uzyskaniu tych danych zamierzałem wpłacić ustaloną kwotę i odebrać samochód. Sprzedawca nie posiadał książki serwisowej auta i informacji o historii samochodu. Sprawdziłem samochód po numerze VIN i okazało się, że auto było zakupione na terenie Niemiec z poważną szkodą o wartości powyżej 20000 euro. W tej sytuacji postanowiłem zrezygnować z kupna samochodu i odstąpić od umowy kupna–sprzedaży. Co w tej sytuacji mam czynić? Zgłosiłem odstąpienie telefonicznie, kazali w tym celu zgłosić się osobiście.
W opisanym przez Pana przypadku zastosowanie mogą znaleźć przepisy dotyczące wad oświadczeń woli. Wszystko zależy jednak od tego, czy został Pan poinformowany przez sprzedawcę że auto jest bezwypadkowe bądź ewentualnie że nie przeprowadzano w nim większych napraw. Uprawnienie takie wynika z art. 84 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny)”.
Zobacz też: Zwrot auta po zakupie od osoby prywatnej
Z przekazanych przez Pana informacji wynika, że salon deklarował pełne informacje na temat auta, jednak pominął tak istotny aspekt jak wystąpienie poważnej szkody. W takim razie zasadnym wydaje się złożenie do salonu oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, w oparciu o cytowany przepis. Nie budzi bowiem wątpliwości, że gdyby nie działał Pan pod wpływem błędu w kwestii bezwypadkowości samochodu, nie zawarłby Pan umowy. A co za tym idzie, mamy do czynienia z tzw. błędem istotnym, o którym mowa w § 2. Nie budzi także wątpliwości, że błąd wywołany został przez salon, a co za tym idzie – uchylenie się od jego skutków prawnych jest dopuszczalne. Należy zwrócić uwagę, że sprzedawca teoretycznie nie musiał nawet zdawać sobie sprawy, że auto było poważnie uszkodzone, jeśli tylko zadeklarował, że było inaczej.
Jednocześnie odradzam zwykłe odstąpienie od umowy, ponieważ w takim przypadku wpłacony zadatek przepadnie. Mówi o tym przepis art. 394 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.
§ 2. W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.
§ 3. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony”.
Przeczytaj też: Odstąpienie od umowy kupna samochodu na fakturę VAT
Reasumując, jeśli został Pan wprowadzony przez sprzedawcę (choćby nieświadomie) w błąd co do bezwypadkowości samochodu, to najlepszym wyjściem jest złożenie przez Pana oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, z powołaniem na cytowany przepis art. 84 Kodeksu cywilnego – zawarta umowa uważana będzie za niebyłą (czyli tak jakby nigdy do niej nie doszło), a sprzedawca będzie musiał zwrócić wpłacony zadatek.
Zobacz również: Czy mogę odstąpić od umowy kupna samochodu w salonie
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Mateusz Rzeszowski
Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych oraz obsłudze prawnej firm. Zajmuje się również sporządzaniem projektów umów, uchwał, regulaminów, polityk oraz innych aktów. Jednocześnie, posiada także szerokie zainteresowania w innych dziedzinach prawa, pozwalające na udzielanie porad w zróżnicowanych stanach faktycznych i prawnych.
Zapytaj prawnika